فرناز عطار - کارشناس ارشد معماری، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
محمدابراهیم مظهری - استادیار و عضو هیئت علمی تمام وقت دانشگاه شهید چمران اهواز

فضاهای شهری به عنوان بطن حیات اجتماعی و شهری، عنصر اصلی در تعیین هویت شهر و ارتقاء فرهنگ و روابط شهروندان آن هستند، لذا شهر به عنوان بستر زیست آدمی می بایست سرشار از عرصه های جمعی برای تعاملات انسانی و اجتماعی در جهت ظهورخلاقیت انسانی، ایجاد خاطره جمعی مشترک و حس تعلق به فضا باشد. از طرفی مکان یابی و طراحی فضای جمعی در شهرها با درنظر گرفتن مفهوم پایداری به معنای دوام و ماندگاری در جذب شهروندان و حضور آن ها در شهر طی مدت زمان متضمن پایداری اجتماعی فضای شهری می باشد؛ ولی چیزی که حائز اهمیت است تطابق فضاهای عمومی شهری با نیازها و خواسته های شهروندان و توجه به کیفیت کالبدی و عملکردی چنین فضاهایی در جهت تعریف و خلق رویدادهای مختلف فرهنگی و اجتماعی است. در این پژوهش که عمدتاً با رویکرد کیفی و با استفاده از روش پیمایشی- همبستگی انجام گرفته است تلاش شده پس از مرور مباحث نظری با آزمون شاخص ها در قالب یک مطالعه نمونه موردی نتایج قابل استناد تری به دست آورد؛ در این راستا با هدف شناخت مؤلفههای کیفی فضای جمعی که منجر به خلق فضاهای پایدار گردیده است به ارزیابی منطقه ساحلی در شهر اهواز پرداخته است و پس از تکمیل 380 عدد پرسشنامه جهت تحلیل و اثبات فرضیه از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد طراحی فضای جمعی با ارائه کیفیت های محیطی مطلوب عامل امنیت تأثیر مستقیم بر روابط شهروندان خواهد داشت و فعالیت های جاری به ارتقاء کیفیت حضور انسان ها و سرزندگی شهر منتهی می شود و در نهایت با عنایت به نتایج تحلیل و بررسی ها در راستای رسیدن به هدف معرفی شده راهبردهایی جهت بازگرداندن روح، سرزندگی و دستیابی به فضای شهری پایدار ارائه شد.

فضای جمعی، روابط شهروندی، محیط شهری، تعاملات اجتماعی، پایداری اجتماعی