حمیدرضا صارمی - استاد یار دانشگاه تربیت مدرس ، ایران ، تهران
محمد هادیان پور - مدرس گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی، ایران ، بروجرد
فاطمه نصرتی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد

یکی از اصلی ترین مباحث معماری بحث هندسه است. موضوع هندسه و تناسبات از جمله موضوعاتی است که با معماری رابطه تنگاتنگ دارد. از آنجا که در تمام هستی ، کهکشان و موجودات زنده و انسان هندسه به وضوح دیده می شود و به همین علت ذاتناخود آگاه ما با این تناسبات انس گرفته و هر طرحی بر این اساس بیننده را مجذوب خواهد کرد. هندسه در عین مجرد بودنش مهمترین زبانی است که معمار به وسیله آن کیفیتهای ویژه فضایی را می آفریند. البته نباید به هندسه با دید مجرد و همچون یک بازی هندسی در معماری نگاه کرد . دلایل شکل گیری هندسه در طبیعت کمکی است بسیار موثر برای شکل گیری هندسه در معماری.هندسه ای در طبیعت که با نام هندسه فراکتال نمود پیداکرد. اشکال فرکتالی چنان با زندگی روزمره ما گره خورده که بسیار جالب است. فرم های طبیعی و فراکتالی این قابلیت را دارند که با کمترین کمیت و مقدار، بیشترین بازدهی و کارایی را حاصل کنند این در حالی است که بحث هندسه فرکتال را میتوان از سالها پیش در معماری اسلامی به وضوح دید. بنابراین در این مقاله سعی میشود بااستفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و بررسی پژوهش های دیگر دررابطه با هندسه فرکتال، به بررسی هندسه فرکتال در معماری اسلامی و اینکه آیا ارتباطی بین هندسه فراکتال و معماری و نقوش اسلامی وجود دارد ؟ و هندسه فرکتال در معماری سنتی اسلامی دارای چه جایگاهی است؟، پرداخت . در روند تحقیق این نتیجه حاصل شد که هندسه فراکتالی از زمان شکل گیری هنر معماریاسلامی به نوعی رایج بوده است و معماران اسلامی در گذشته با بهره گیری از هندسه موجود در طبیعت به خلق آثار زیابیی دست یافتند.

هندسه، هندسه فرکتال، تناسب، معماری اسلامی، نقوش اسلامی