حسین خانی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
شیما مظفری - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت شهری، دانشگاه نور طوبی، تهران، ایران

اقدامات دفاع غیرعامل شامل اصول اساسی و ملاحظاتی است که در اغلب کشورهای جهان، این اصول و ملاحظات با کمی اختلاف پذیرفته شدهاند ولی شیوه به کارگیری آنها ابتکاری، هنرمندانه و خردمندانه است نه اینکه کلیشه ای باشد به همین دلیل وسعت هر اصل به خلاقیت های فکری افراد و شرایط زمان و مکان بستگی دارد و بعضا حد و مرزی برای این اصول نمی توان تعیین کرد و لذا در حد غیر قابل تصوری در نحوه بکارگیری اصول دفاع غیرعامل متنوع میباشند. پدافند در مفهوم کلی، دفع، خنثی کردن و یا کاهش تاثیرات اقدامات آفندی دشمن و ممانعت از دستیابی به اهداف خودی است. پدافند به دو بخش تقسیم می شود: 1 - پدافند عامل 2 - پدافند غیرعامل. مطالعه نحوه توزیع و پراکنش صنایع در نواحی مختلف کشور نشان میدهد که در مکان یابی و توزیع کارگاههای صنعتی بزرگ، بیش از آن که به عوامل جغرافیایی و محیطی و یا ضوابط منطقه ای توجه شود، عوامل اقتصادی و ملاحظات سود و سرمایه (صرفه مقیاس) مورد توجه قرار گرفته است. از سویی دیگر، نحوه توزیع صنایع در کشور نشان دهنده آن است که تطابق جغرافیایی وسیعی میان مراکز جمعیتی و تمرکز صنعتی دیده میشود. در واقع میان مراکز جمعیتی و مراکز صنعتی نوعی کنش و همبستگی متقابل وجود دارد. صنایع، از یک سو، به مراکز پر جمعیت جذب میشوند و از سوی دیگر خود به تمرکز بیشتر جمعیت کمک میکنند. در حال حاضر قطبها و محورهای صنعتی کشور تا حدود زیادی با قطبها و محورهای جمعیتی کشور همسویی و هماهنگی دارند. در این پژوهش سعی بر آن است تا با مطالعه اصول و ملاحظات دفاع غیرعامل، تهدیدات و آسیب پذیری های احتمالی در ارتباط با صنایع و مکانیابی آنها از نگاه دفاع غیرعامل استخراج شده و پیشنهاداتی در این زمینه ارائه گردد.

پدافند غیرعامل، صنایع، مکانیابی، آسیب پذیری