رضا مهرآفرین - دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
مهسا زارعی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

حکومت اشکانی 522 ق.م. تا 552 میلادی یکی از طولانیترین سلسلههای پادشاهی دوران تاریخی ایران است که آثار باستانی قابل توجهی از این دوره در مرزهای کنونی ایران یا خارج از آن شناسایی شده؛ لیکن عملیات باستانشناسی کمی در آنها صورت گرفته، از این رو دادههای باستانشناختی آن نیز بسیار اندک است. هر یک از بناهای بزرگ این دوره که به نظر میرسد محل اسکان خانوادهی شاهی، ملوکالطوایف یا خاندانهای بزرگ محلی باشد با عناصر بسیار زیبا مانند نقاشی و رنگ، نقش برجسته، گچبری، ماسک و سردیس، مجسمه، طاقچه، رف، ستون و نیمستون، پستو/کنج، و ... تزیین شده است. این تزیینات منعکس کنندهی روحیات اجتماعی، هنری، وضعیت اقتصادی، حس زیباشناختی، باورهای مذهبی، و ... اشکانیان است که علاوه بر موارد فوق، تاثیر و تاثر آنها را با فرهنگهای هم زمان و یا پیش از آن به خوبی آشکار میسازد. مقالهی پیش رو سعی دارد تا با استناد به شواهد باستانشناختی و مطالعات اسنادی، عناصر تزیینی کاخ کوه خواجه را مشخص وسپس به تجزیه و تحلیل آنها بپردازد تا بر این اساس بتواند به آنچه گفته شد، دست یابد

دورهی اشکانی، تزیینات معماری، کاخ کوه خواجه، گالری نقاشی، گچبری