آزیتا رجبی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی – واحد علوم و تحقیقات
عباس آقایی - دانشجوی دکتری جغرافبا و برنامه ریزی شهری واحد علوم و تحقیقات

امنیت از مهم ترین مولفه های شهری در مباحث سیاسی شهر بوده و بسیاری از مسائل سیاسی شهر تحت تاثیرفرایند های تامین امنیت تحقق پذیر می گردند .از این رو یکی از مباحث کاربردی برنامه ریزی شهری در حوزهسیاست شهر را می توان توجه به استراتژهای های طراحی شهری در جهت مقابله با جرم و ناامنی یا نظریهCPTED را ام برد . تئوری CPTED که مخفف crime prevention through environmentadesign است، به معنای پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی تلاش می کند تا با استفاده از روش های طراحی مناسب فضا ها ی زندگی شهروندان را در ابعاد خرد تا کلان آز واحد های مسکونی و تجاری تا ملاحظاتطراحی فضاهای عمومی باز و بسته ی شهری ایمن سازی نموده و احتمال بروز ناامنی و ارتکاب یه جرایم را بهحدافل برساند با استفاده از این نظریه می توان به جای کاربرد تکنیک های صلبی مقابله با نا امنی در فضاهایشهری همچون استفاده از سیستم های پلیسی به روش های ایجابی مبتنی بر طراحی تخصصی پرداخته و میزانارتکاب به جرایم را به طور نامحسوس به حداقل ممکنه رساند. رویکرد CPTED در طراحی و برنامه ریزی محیط و منظر شهری ، در تلاش است تا با رعایت استانداردهای ویژه ای در ساخت و سیمای محیط کالبدی، به ارتقا ایمنیدر شهردست یافته و از این راه به احساس امنیت ساکنین شهر کمک نماید. ایجاد امنیت از طریق طراحیمحیطی (CPTED) برای اولین بار توسط شهر ساز معروف آمریکایی جین جیکوبز عنوان شد و سپس با ایدههای مربوط به طراحی فضاهای قابل دفاع و شیوه های برخورد طراحی فضاها با ایده پیشگیری از جرم در آنهاگسترش یافت. استراتژی CPTED در ارتباط با طراحی در جهت کاهش جرم شامل اصولی بنیادین است که عبارتند از : تعیین قلمرو، افزایش امکان نظارت و مراقبت طبیعی ، روشنایی ،منظرسازی ، امنیت فیزیکی، کنترلدسترسی، پشتیبانی فعالیت ، نگه داری که بدون دانستن آن ها نمی توان از این تکنیک استفاده نمود لذا جهتادراک صحیح از روش کاربردی این تکنیک باید با این اصول و روش اعمال آن در کشور های دیگر آشنا شد . درمقاله حاضر به ویژگی های و روش های کاربرد ی آن در ایجاد امنیت شهری پرداخته شده است.

طراحی محیطی، پیشگری از جرم، محیط مقابله با جرم