هادی ویسی - استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه پیام نور، ایران

جهانی شدن مهمترین گفتمان غالب در عصر حاضر است. یکی از مهمترین نشانه های جهانی شدن،شهرهای جهانی یا جهان شهرها است. شهرهای جهانی/جهان شهرها به گونه ای از شهرهای گفته می شودکه کارکرد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی فراملی دارند و بر اساس شبکه فناوری اطلاعات و ارتباطات وشبکه حمل و نقل به ارائه خدمات جهانی می پردازد. این شهرها، مقر شرکتهای چند ملیتی و نهادهایبین المللی هستند و به تعبیری آنها را مرکز فرماندهی جهانی می دانند. مدافعان شهرهای جهانی نظریاتخود را بر مبنای افول حکومت ملی، غیر سرزمین شدن و کاهش هژمون کشور مرکزی یا حکومت محوری در ساختار ژئوپلیتیک جهانی ارائه کرده اند و از «روابط بین الشهری» به جای «روابط بین الدولی» سخن می گویند. این پژوهش با رویکردی استنادی و انتقادی، مفهوم و نظریه شهرهای جهانی را بررسی کرده است. داده و اطلاعات مورد نیاز تحقیق به روش کتابخانه ای و اسنادی گردآوری شده است. نتایج تحقیقنشان می دهد نظریه شهرهای جهانی به لحاظ روش انجام تحقیق، متغیرهای مورد مطالعه برای رتبهبندی شهرهای جهانی/جهان شهرها و به لحاظ تبیین و تعمیم واقعیتهای جهانی، کاستیها و نارسائیهایزیادی دارد. نظریه شهرهای جهانی بیش از آنکه واقعیتهای جهان حاضر را تبیین کند سعی کرده استجهان را به سمت آنچه که از شهرهای جهانی می خواهد سوق دهد.

شهرهای جهانی، جهان شهرها، جهانی شدن، حکومت سرزمینی، جهان شبکه ای