هادی استوار - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

نیرویی که همواره انسان را به تفکر، کشف، کنجکاوی، ابتکار و خلق مادی و معنوی وا داشته است، آرمان خواهی اوست، که مهمترین عامل پویایی و تعامل بشر بوده و موجب شده که او در طبیعت و زندگی ساکن نشود. آرمان شهر، مدینه فاضله و یا اتوپیا به معنای لامکانی، سرزمینی که دغدغه زندگی طبیعی در آن جایی ندارد. عدل یکی از چهار فضیلت این بهشت زمینی است که در کنار سه فضیلت دیگر یعنی حکمت، شجاعت و خویشتن داری نمود پیدا می کند. فلاسفه ای چون فارابی، خواجه نصیر الدین طوسی، سهروردی، ابن خلدون و ... کوشیده اند به توصیف آرمانی شهری ایده آل که در آن تحقق عدالت، رسیدن به حقیقت، طرح جامع آرمانی، برابری و برادری، شیوه های رستگاری خلایق، مفاهیم عقلانی تحقق بهشت زمینی و... پرداخته اند. شهر آرمانی اسلامی، کالبد و شکل ثابتی ندارد و متفکران اسلامی بیشتر ابعاد ذهنی شهر آرمانی را ارائه می کنند، آنان اصول قرآن، سنت، فطرت انسان را مد نظر قرار می دهند و بعدا کالبد با توجه به آن اصول و منطبق با شرایط زمانی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی به وجود خواهد آمد. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی سعی شده است با توجه به سیر اندیشه های آرمان شهری اسلامی و بررسی آن از دیدگاه فلاسفه مسلمان و بیان فضایل آن نسبت به مدینه های فاضله سکولار ها پرداخته شود

آرمان شهر، فلاسفه مسلمان، فضایل