جمال احمدآلی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، میان
معروف خلیلی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایج غربی
رعنا سلیمانی - کارشناس ارشد ابیاری و زهکشی

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای در راستای کاهش مقدار آب مصرفی و نیز ارزیابی اثر کم ابیاری بر مراحل مختلف رشد، آزمایشی به مدت 2 سال (1383- 1382 ) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندواب بر روی رقم SC704 با تراکم 70000 بوته در هکتار به اجرادر آمد. این تحقیق در قالب طرح آماری کرت های خر شده (split-plot) با طرح بلوک های کامل تصادفی درچهار تکرار به اجرا درآمد. کرت های اصلی دورهای مختلف آبیاری در سه سطح شامل 100 میلی متر (دور آبیاری 11 روز) ، 130 میلی متر (دور آبیاری 15 روز) و 160 میلی متر (دور آبیاری 19 روز) تبخیر تجمعی از تشت کلاسA، و کرت های فرعی مختلف نیاز آبی، شامل 50، 75، 100 درصد بود. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر دو رآبیاری (فاکتور اصلی) و نیاز آبی (فاکتور فرعی) در سطح احتمال 1% آماری اختلاف معنی داری بر عملکرد دانه، ASI، طول بلال،ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف ، وزن هزار دانه و درصد پوشش سبز داشت. اثر متقابل دور آبیاری ضربدر نیاز ابی فقط برای ASI در سطح احتمال 5% آماری معنیدار گردید. هم چنین نتایج آزمایش نشان داد که بالاترین عملکرد برای دور ابیاری برابر 10/7 تن در هکتار (دور آبیاری 11 روز) و برای نیازآبی برابر 11/39 تن در هکتار (نیاز ابی 100 درصد) بود. با توجه به اینکه کاهش عملکرد از دور آبیاری 11 روز به 15 روز بسیار کم است پیشنهاد میشود که در منطقه موردآزمایش دور آبیاری را به جای 11 روز، 15 روز انتخاب کرد. هم چنین با توجه به اینکه کاهش عملکرد و سایر صفات وابسته به عملکرد در نیاز آبی 75% نسبت به نیاز آبی 100% ناچیز بوده، پیشنهاد میشود به منظور صرفه جویی درمصرف آب آبیاری و به زیر کشت بردن مقدار بیشتری از اراضی با آب صرفه جویی شده و درکل سوددهی بیشتر، به جای 100% نیاز ابی از75% نیاز آبی برای آبیاری ذرت در منطقه استفاده گردد.

دور آبیاری ، ذرت ، عملکرد ، کم آبیاری ، میاندوآب ، نیاز ابی