سیدمسعود موسوی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های هیدرولیکی - دانشگاه شهید باهنر کرمان
غلامعباس بارانی - استاد بخش مهندسی عمران - دانشگاه شهید باهنر کرمان

درقوس رودخانه های بزرگ به علت تغییرات برداری جریان و شکل گیری جریانهای ثانویه، خرابی سواحل، تاسیسات مجاور و تغییرات بستر رودخانه ها حاصل می گردد، که موجب زیانهای شدید اقتصادی خواهد بود. به منظور کنترل جریان جلوگیری از ابشستگی سواحل رودخانه روشهای متعددی معرفی و به کار گرفته شده است. استفاده از آبشکن در جلوگیری از فرسایش ساحل حارجی روودخانه در محل انحناء یکی از روشهای مطرح می باشد. ابشکنها سازه هایی ساده هستند که با تعدیل شرایط هیدرولیکی و آرام کردن جریان از فرسایش جلوگیری کردده، توان حمل مواد رسوبی را کاهش داده و زمینه مساعدی برای رسوبگذاری و تثبیت کناره ها ایجاد می کنند. در این تحقیق اثر کاهش درنفوذپذیری آبشکنهای نفوذپذیر میله ای در حفظ پایداری ساحل خارجی و رسوب شویی در مرکز کانال وتاثیرات آن بر ساحل داخلی در خم 90 درجه سانتی گراد یک کانال مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از کانالی به عرض 73cm و ارتفاع 45cm با طول تقریبی 115m به همراه دو دهنه آبگیر و قوسهایی با زوایای 45, 90, 135, 180 درجه که در دانشگاه شهید باهنر کرمان ساخته شده بود، استفاده گردید. آزمایشها بر روی قوس 90 درجه این مدل فیزیکی انجام گرفت. نتیجه حاصل از ازمایش ها باابشکنهای مختلف نفوذپذیر، نیمه نفوذپذیر در قسمت دماغه آبشکن و این مدل فیزیکی انجام گرفت. نتیجه حاصل از آزمایشها با آبشکنهای مختلف نفوذپذیر، نیمه نفوذپذیر در قسمت دماغه آبشکن و همچنین نیمه نفوذپذیر در قسمت منتهی به ساحل خارجی آبشکن نشان دادند که استفاده از ابشکنهای با نفوذپذیری متغیر در طول آبشکن بطوریکه نفوذپذیر در سمت منتهی به ساحل خارجی قوس بیشتر و به سمت میانی قوس کاهش می یاب نتیجه بهتری داده است (آبشکنهای میله ای با نفوذپذیری کامل در قسمت ساحل خارجی و نیمه نفوذپذیری در محل دماغه آبشکن بهترین جواب را داده اند).

پیچانرودها ، ابشکن (groyne) ، آبشکن نفوذپذیر ،کنترل رسوب ، مدل فیزیک