سیدمحمدرضا خطیبی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی قزوین
امیرحسین فتح العلومی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای - برنامه ریزی منطقه ای دانشگاه آزاد اسلامی قزوین

امروزه مساله حس تعلق به مکان و فضاهای عمومی در شهرها به خصوص در شهرهای جدید در زمره یکی از مسائل شهریتلقی می شود. تجربه ی ایجاد شهرهای جدید در ایران نشان می دهد که رویکرد ایجاد آنها تک بعدی و صرفا ایجاد فضاییبرای اقامت و استراحت، اشتغال و یا مکانی برای جذب سرریز جمعیت کلانشهرها بوده است. این مساله سبب شده حس تعلقبه این شهرها در اولویت های برنامه ریزان آن نباشد و این شهرها تبدیل به محیط های بی روح و بدون تعلق جمعی به محیطو فضاها شوند.حس تعلق به مکان مفهومی پیچیده از احساسات و دلبستگی انسان نسبت به محیط است که در اثر انطباق و استفاده انسان ازمکان بوجود می آید. این حس، عاملی است که موجب تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افرادخاص می شود.پژوهش حاضر با هدف «ارزیابی عوامل تاثیرگذار بر ایجاد حس تعلق به مکان در شهر جدید هشتگرد با تاکید بر فضاهای»عمومی و مکان آفرینی «تدوین گردیده است».نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی و به روش پیمایشی انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده ازمطالعات اسنادی، کتابخانه ای و با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه با ساکنین شهر جدید هشتگرد می باشد؛حجم نمونه ازبین کل ساکنین در شهر جدید به صورت نمونه گیری احتمالی با استفاده از فرمول کوکران 318 نمونه بدست آمد،روش نمونهگیری و توزیع پرسشنامه به صورت نمونه‐ گیری احتمالی طبقه بندی شده است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده ازروشهای آماری و با تکیه بر نرم افزارهای آماری از جمله SPSS می باشد.نتایج مشخص کرد که همه متغیرها (عوامل فردی، پایگاه اجتماعی-اقتصادی، عوامل محیطی با میزان حس تعلق به مکان درشهر جدید هشتگرد رابطه معناداری با سطح اطمینان حداقل 95 درصد دارند؛ آنچه موجب ایجاد حس تعلق به مکان درفضاهای عمومی شهرهای جدید می شود مشارکت ، تداوم حضور و فعالیت های انسان در فضای شهری است.

حس تعلق به مکان، شهرهای جدید، شهر جدید هشتگرد، فضاهای عمومی، مکان آفرینی