عیسی جوکار سرهنگی - دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه مازندران- نویسنده مسئول
عبداله علیزاده - کارشناس ارشد هیدروژئومرفولوژی دانشگاه مازندران

جاده هراز در استان مازندران همواره در معرض خطر ریزش قطعات و بلوک های سنگ قرار دارد. باتوجه به اهمیت این جاده لازم است مناطق مستعد ریزش با بهره گیری از مدل های مناسب شناسایی وپهنه بندی شود. برای این منظور نخست نقشه ی پراکنش ریزش در منطقه با استفاده از عکس هایهوایی و مطالعات میدانی تهیه شد. سپس نقشه های عوامل مؤثر شامل ارتفاع، شیب، جهت دامنه،جنس زمین، فاصله از گسل، فاصله از جاده و تراکم پوشش گیاهی و کاربری در محیط ArcGIS رقومیشد. در مرحله ی بعد، فراوانی ریزش موجود در هر طبقه از عوامل، با همپوشانی نقشه ی پراکنش ریزشمحاسبه شد و پهنه بندی خطر ریزش در منطقه با استفاده از مدل های نسبت فراوانی و ارزش اطلاعاتانجام گرفت. نتایج نشان داد که طبقه ارتفاعی 1200-800 متر، شیب بالاتر از 85 درصد، جهت دامنه ی غربی، جنس سنگ آهک و مارن، فاصله کمتر از 500 متری گسل ها و 300 متری جاده وپوشش مرتع فقیر، بیشترین حساسیت را نسبت به ریزش دارند. همچنین ارزیابی مدلها با استفاده ازشاخص ریزش نشان داد که مدل ارزش اطلاعات برای پهنه بندی خطر در منطقه مناسب تر است.

ریزش، پهنه بندی، ارزش اطلاعات، سامانه اطلاعات جغرافیایی، هراز