زهرا عسکری طاری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین،گروه معماری، قزوین، ایران
ساناز لیتکوهی - دکترای معماری، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور،تهران،ایران

روانشناسی محیط رابطه انسان با محیط کالبدی و تأثیرات این دو بر یکدیگر را به گونه ای مورد بررسی قرار می دهد که ارزشها، نگرشها و احتیاج های او مورد توجه قرار گیرد و به موضوعاتی که در تشریح رفتارهای مردم نقش اساسی دارند مانند ادراک و شناخت و رفتارهای فضایی بپردازد. لذا روانشناسی محیطی به مطالعه تجربه فردی و جمعی مردم از مکان ها که از نوع رفتارهای بنیادین انسان می باشد، علاقه مند است. روانشناسی محیط کاربرد زیادی در طراحی فضاهای معماری دارد. مطالعه بر روی چگونگی کارکرد اجتماعی، نیازهای روانشناختی مردم و علایق و سلایق آنها باید در برنامه ریزی رشد شهرها در نظر گرفته شود. از آنجا که محیط، شکل دهنده و محدود کننده رفتارها است، برنامه ریزی مناسب به منظور اطمینان یافتن از حداکثر رضایت مند ی، کارایی و رشد، ضرورت دارد. و با در اختیار داشتن مدلی از شخصیت و رفتار انسانی، امکان طراحی، مدیریت، پیش بینی یا بازیابی محیطهایی اجتماعی ایجاد خواهد شد تا رفتار معقول یا مورد انتظار را ارتقاء دهد. روانشناسی محیطی کاربردی نیز، سعی در فراهم ساختن معیارهایی برای مدیریت بهتر محیط به منظور زندگی بهتر و رشد شخصیت افراد دارد. این رشته به مطالعه راههای مؤثر بهبود حفاظت از محیط طبیعی و روشه ای بهتر طراحی ساختمان ها و شهرها با در نظر گرفتن نیازها و واکنشهای رفتاری مردم می پردازد. این علم به مطالعه نقشه های شناختی فرد در رابطه با محیطش می پردازد و ارزشها، معانی و اولویت های محیطی را دنبال می کند. فضای معماری نیز تنها یک مفهوم کالبدی نیست، بلکه کنش تعاملات شهروندی و فعالیت های شهری را نیز در بر می گیرد، یعنی کالبدی از شهر را مجسم می کند که مکان برقراری فعالیت های شهری یا عرصه بروز تعاملات اجتماعی است .مقاله حاضر با هدف شناخت عوامل مربوط به علم روانشناسی محیط و بررسی تأثیر آن بر گسترش تعاملات اجتماعی در فضاهای معماری می باشد ، و به روش اسنادی ارائه گردیده است.و بر اساس نتایج بدست آمده، مسائل علوم رفتاری، تأثیر محیط بر رفتار انسان، قرارگاه های رفتاری ، نیازهای انسانی و عوامل تشکیل دهنده تعاملات اجتماعی مطلوب در طراحی فضاهای معماری حائز اهمیت می باشند.

روانشناسی محیط ، تعاملات اجتماعی ، مسا ل علوم رفتاری ، تأثیر محیط بر رفتار انسان ، قرارگاههای رفتاری