احمدرضا خلیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین،
هوشنگ ثبوتی - مربی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

این مقاله الگوهای هندسی به کار رفته در تزیینات نقوش بناهای دوره ایلخانی را بررسی می کند و سپس به نقش اصلی هندسه الگوهای اسلامی و ارتباط آن با تناسب ها، به مثابه ساختار اصلی طراحی،می پردازد .در این مقاله در وهله اول اصول هندسی و طراحی الگوهای معماری دوره ایلخانی مورد تجزیه تحلیل قرار می گیرد و سپس به نشآت گرفتن الگوهای اسلامی از منظر کیهان شناسی اسلامی، فلسفه اسلامی و هندسه مآورالطبیعه اشاره می شود.هم چنین به ارتباط زیر بنایی بین هندسه و کیهان شناسی نیز پرداخته می شود.پرسش های اصلی این پژوهش عبارتند از: 1.از چه هندسه ای در تزئینات و نقوش معماری بناهای دوره ایلخانی استفاده شده است؟ 2.سر منشاء هندسه مورد استفاده در تزئینات و نقوش معماری بناهای دوره ایلخانی کجاست؟اهمیت موضوع تحقیق درآن است که شناخت اصول هندسی و ارتباط آن با زیر بنای فلسفی موجب بالارفتن کیفت نقوش و الگوهای به گرفته شده در طرح ها می شود.جامعه آماری انتخاب شده در این تحقیق شامل چهار بنای شاخص دوره ایلخانی است که عبارتند از: 1.گنبد سلطانیه 2. مسجد جامع یزد 3. مسجدجامع اشترجان 4. مسجد ورامین.روش گردآوری اطلاعات بر مبنای مطالعه کتابخانه ای،استفاده از منابع الکترونیکی و برداشت میدانی است.

الگوهای هندسی ، تزئینات و نقوش دوران اسلامی ، دوره ایلخانی ، کیهان شناسی و فلسفه اسلامی ، هندسه متافیزیک