بهنام دریای لعل - دانشگاه شهید بهشتی تهران

شاید بتوان گفت دغدغه اصلی و مهم در نگاه به معماری معاصر ایران، دل کندن از الگوهای کارامد معماری گذشتگان و به وجود اوردن الگوهایی نوین با بهره گیری از دانش و امکانات امروزی است. الگوهای که شاید کمتر کسی باشد که نتواند مصادیق ان را در ذهن مجسم کند، مصادیقی که از سده ها قبل در معماری این مرز و بوم وجود داشته و در طی قرن ها به نوعی تکامل و رشد دست یافته تابه قرن اخیررسیده است. معماری امروز ایران به دلیل برداشت سطحی که ناشی از نگاهی حسرت آمیز به معماری غربی است با چالش های فراوانی رو به روست، ریشه های این چالش را باید در سال های اولیه قرن حاضر جست جایی که دگرگونی فکری و فرهنگی جامعه ایران باعث ایجاد تحول در معماری معاصر ما شده است. امروزه مواجهه با این دگرگونی ها اجتناب ناپذیر است. با نگاهی به معماری گذشته ایران به نظر میرسد این معماری در دوره های مختلف توانسته با تغییرات موجود سازگار گشته و به تعادل برسد. اما اکنون سوال این است که چرااین اتفاق در دوره جدید یا شرایط جدید امکان پذیر نیست؟ در این مقاله سعی شده است با بررسی معماری معاصر ایران و مصادیق بارز آن به صورت تفسیری-تاریخی، راهکاری برای برون رفت ازچالش کنونی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

معماری معاصر، دوره التقاط گرایی، معماری سنتی، معماری بومی ، هویت معماری