منوچهر اسکندرزاده - دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه آتاتورک ترکیه
سکینه طاهری - دانشجوی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد میاندوآب

درمیان اندامهای درون شهری هرشهر وروستا مساجد همیشه جای ویژه خودرا داشته اند و دارند ازاین رو است که درهمه جا دردل آبادی یاشهری جای گرفته است مساجد چون بزرگترین ساختمان آبادی بوده نیازیبدان نداشته که نشان ی ویژه داشته باشد وناخوداگاه نگاه هرگذرنده ای را به سوی خود کشیده است دراین مقاله به بررسی مسجدجامع ارومیه واقع دراستان آذربایجان غربی به مرکزیت شهرارومیه می پردازیم این مسجد ازبناهای نیمه دوم قرن هفتم هجری است بنیاد محراب مسجد باتوجه به کتیبه ی وسط محراب سال 676 هجری قمری و بدست عبدالومن بن شرفشاه النقاش التبریزی پایان گرته و ازنظر گچ بری ازشکاهرهای بی بدیل معماری دوره ایلخانیان محسوب میشود و انرا به پایه ظریف توزی تشبیه کرده اند که باگچ بریهای ماهرانه و نقوش جالب و بی همتا به همدیگر تافته و بافته اند این بنا قبلا اتشکده بوده که ابعدازتسلط مسلمین به مسجد تبدیل گشته است باستان شناسان ازنظر سبک معماری این مسجد را به دوره سلجوقیان مرتبط میدانند مسجددارای اثاری ازادوار مختلف تاریخی میباشد ازویژگیهای دیگر این مسجد قرارگیری آن دروسط بازار که دارای صحن بزرگ و شبستان اجری وسیعی است که چهل ستون دارد و قسمت اصلی آن با گنبدی بلند پوشیده است نتایج حاکی ازانی است که پی این مسجد با سنگ و ملات و ماسه و اهک ایجادشده است و مصالح به کاررفته درساخت این بنا اجر و سنگ است

مساجد ، دوره ی سلجوقی ، گچ بری ، ظریف توزی ، آجرکاری ، چهل ستون