هاجر رجبی هشجین - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه پیام نور مرکز تهران شرق
علیرضا فلاح نصرت آباد - دانشیار و عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب

حفظ محیط زیست و تولید محصولات کشاورزی سالم، در حال حاضر از وظایف کشاورزی است. مدیریت عناصر خاک با استفاده از کودهای زیستی از ارکان کشاورزی پایدار محسوب می شود. فسفر یکی از عناصر مهم و ضروری برای رشد و بقاء گیاهان است. کمبود فسفر در میزان رشد و باردهی گیاهان به شدت مؤثر است. برای تأمین فسفر مورد نیاز گیاهان از کودهای فسفره استفاده می شود که در شرایط خاک مقدار زیادی از آن به صورت نامحلول درآمده واز دسترس گیاه خارج می شود. استفاده از کودهای زیستی حاوی میکروارگانیسم های حل کننده فسفات باعث حل شدن فسفر نامحلول و کاهش مصرف کودهای شیمیایی می گردد. به منظور بررسی تحمل باکتری های حل کننده فسفات نسبت به دمای بالا برای تولید کود گرانوله فسفاته آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی انجام شد. بدین ترتیب که تعداد 15 ایزوله به محیط مایع نوترینت براس تلقیح و بعد از رسیدن آنها به جمعیت مناسب به مدت دو ساعت در 6 دمای مختلف شامل 28، 40، 45، 50، 55 و 60 درجه سانتیگراد قرار داده شد و سپس شمارش جمعیت از طریق تهیه سری های رقت و کشت در پلیت اسپربر انجام شد. نتایج نشان داد که دماهای مختلف اثر معنی دار در سطح 1 درصد بر جمعیت باکتری ها داشته به طوری که بیشتین جمعیت در 28 درجه سانتیگراد بوده و در مای 55 و 60 درجه سانتیگراد هیچ کدام از باکتری ها رشد نکردند. جمعیت برخی از باکتری ها در دمای 40 و 45 درجه سانتیگراد که بیشتر در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد مناسب بود.

کشاورزی پایدار، کود زیستی، باکتری های حل کننده فسفات، درجه حرارت