فروغ رحیم پور - استادیار دانشگاه اصفهان

در مباحث حکمت عملی و در کتب اخلاق گاه به آموزه ها و تعالیمی پیرامون زنان برمی خوریم که طی آن نویسنده در خصوص نحوه معاشرت و برخورد با زنان توصیه و دستورالعملهایی ارائه کرده و یا روان شناسی و تحلیل طبیعت و سرشت زنان را مورد توجه قرار داده و ویژگی ها و خصوصیاتشان را بیان نموده است. ابوحامد محمد غزالی اندیشمند بزرگ قرن پنجم در سه اثر اخلاقی خود: احیاءالعلوم، کیمیای سعادت و نصیحه الملوک به بحث زنان پرداخته و در لابه لای نوشته های خود، تعابیر و مضامین ناشایستی را به کار برده که به نظر می رسد مناسب جاگرفتن در کتاب اخلاق نیست. همچنین با توجه به این مضامین به نظر می رسد وی نتوانسته در این بخش در جایگاه یک معلم اخلاق قرار گیرد و در جهت ارتقاء شان و کرامت انسانی گام بردارد. این مقاله با تبیین فضای اخلاقی حاکم بر بحث زنان در این سه اثر غزالی، می کوشد ناهماهنگی موجود میان محتوای کتاب با مدعای آن – یعنی تعلیم اخلاق – را آشکار کند و از این رهگذر، خواننده را متوجه پارادوکس اخلاقی این متون بنماید.

غزالی ،زنان،احیاءالعلوم،کیمیای سعادت، نصیحه الملوک