امید ایمانی خوشخو - مربی گروه حسابداری دانشگاه پیام نور
ابوالفضل امینیان - مربی گروه حسابداری دانشگاه پیام نور

بر اساس تئوری نمایندگی، تضاد منافع میان مالکان و مدیران هزینههای نمایندگی را سبب میشود و قوانین مربوط به حاکمیت شرکتیدر صدد کاهش این هزینهها هستند. یکی از ابزارهای بااهمیت در این حوزه تمرکز مالکیت و امکان کنترل عملکرد مدیران است. این مطالعه نیزدرصدد شناسایی رابطه بین تمرکز مالکیت و عملکرد شرکت ها در بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.از آنجایی کهتمرکز مالکیت، به عنوان یک عامل تعیین کننده و بااهمیت سازوکار حاکمیت شرکتی مشاهده شد، به نظرمی رسد هویت مالکان کنترل کنندهنقش اساسی در رابطه با مالکیت و عملکرد داشته باشد. بر این اساس شاخص های اصلی تمرکز مالکیت، میزان مالکیت سهامداران عمده و سهامداران نهادی در نظر گرفته شد و جهت سنجش عملکرد شرکت نیز از دو معیار اساسی بازده سهام و نسبت P/E استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در سطح اطمینان 95٪ بین تمرکز مالکیت و دو معیار سنجش عملکرد شرکت ها یعنی بازده سهام و نسبت P/E رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد و این بدان معنی است که هرچه تمرکز مالکیت بیشتر باشد، علاوه بر اینکه تاثیر قبل ملاحضه ای بر سنجش عملکردشرکت ها دارد، نشان دهنده اعمال کنترل بیشتر بر مدیران و بهبود عملکرد شرکت ها است.

بازده سهام، تمرکز مالکیت، سهامداران عمده، سهامداران نهادی و نسبتP/E