فریده داودی مقدم - استادیار دانشکده علوم انسانی،دانشگاه شاهد،تهران

یکی از موضوعات شاخص که همواره در مبحث شعریت کلام مورد توجه ناقدان بوده، هنجارگریزی است که از عوامل اصلی شعر آفرینی است و در شاهکارهای کلاسیک ادب فارسی سابقه ای دیرین دارد. در ادبیات مدرن و پست مدرن نیز هنجارگریزی به اشکال متفاوتی مطرح است که برخی ازمحورها و مباحث آن را لیچ در رویکردی زبان شناختی به شعر مطرح می کند. وی هنجارگریزی را ابزار اساسی شعر آفرینی می داند و سپس به طرح هشت نوع هنجارگریزی می پردازد که یکی از آنها هنجارگریزی معنایی است. احمد عزیزی، از شاعران تاثیرگذار شعر معاصر فارسی است که هنجار گریزی زبان شعری وی، او را به عنوان شاعری صاحب سبک از این منظر مطرح کرده است.این مقاله به تحلیل هنجارگریزی زبان شعری احمد عزیزی بر اساس جدول بازی نشانه ها می پردازد. محدوده ی این پژوهش مثنوی های احمد عزیزی در مجموعه ی «ملکوت تکلم» می باشد. علت انتخاب مثنوی های احمد عزیزی، این است که به زعم نگارنده یکی از بدیع ترین زبان های شعر معاصر در مثنوی های او ظهور یافته است و شعرهایش کمتر در معرض نقد و واکاوی قرار گرفته است. هدف پژوهش تفسیر و تبیین شاعرانگی وی از طریق توضیح و تحلیل اشعار او از منظر هنجارگریزی معنایی و نمایاندن خلاقیت و نبوغ وی در آفرینش ترکیبات بدیع و زیبا می باشد.

نشانه های شعر ، ملکوت تکلم ، هنجار گریزی ، احمد عزیزی ،