بتول زینالی - استادیار اقلیم شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
صیاد اصغری سراسکانرود - استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه ارومیه

آرایش الگو های همدید هوایی و سامانه های فشار در طول سال همراه با نقش عوامل محلی، موجب تولید، صعود، انتقالو انتشار انبوهی از ریزگرد ها در ایران می شود. در این مطالعه با هدف بررسی عوامل همدید موثر بر رخداد این پدیدهجوی در بخش های غربی و شرقی ایران، موج گرد و غباری 30 ژوئن تا 5 ژوئیه 2008 غرب ایران و روز های گرد وغباری 8 اوت تا 12 اوت 2008 شرق ایران بدلیل افت قدرت دید به زیر 1000 متر در اکثر ایستگاه های واقع برایمطالعه موردی انتخاب گردید و در نهایت اثرات زیست محیطی این پدیده ذکر گردید. نتایج حاکی از این است که درتوفان گرد و غباری 30 ژوئن تا 5 ژوئیه غرب ایران استقرار یک سامانه کم فشار بر روی عراق و جنوب خلیج فارس وتاثیر هماهنگ قرود عمیق بر فراز جو منطقه همزمان با تضعیف پرفشار آزور زمینه مناسب را برای انتقال ریز گرد ها بهجو منطقه فراهم می آورد. در روز های گرد و غباری شرق ایران در سطوح بالای جو پرفشار آزور مستقر بوده بنابراینعامل گرد و غبار های روز های 8 تا 12 اوت فرابار مستقر بر روی دریای خزر و کم فشار پاکستان در تراز دریا می باشدکه تا جنوب ایران کشیده شده است که شدت گرد و غبار در روز های مختلف وابسته به آرایش فشار در تراز دریا دارد.

توفان های گرد و غباری، روش های همدید، سامانه های فشار، بخش غربی و شرقی ایران