علیرضا محرابی - عضو هیئت علمی جغرافیای سیاسی دانشگاه شهید بهشتی
محسن عزیززاده طسوج - دانشجوی کارشناسی ارشد، جغرافیای سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

اساساً گفتن و یا نوشتن در مورد مقوله های چون ملت، هویت ملی، قوم ، قومیت از یک جهت مغلق و دشوار بوده و از جانب دیگر مهم و با اهمیت می باشد و مقوله ای تاریخی است که در سیر حوادث تاریخی پدیدار می شود، رشد می کند، دگرگون می شود، و معانی گوناگون و متفاوت پیدا می کند. تعاریف گوناگون صاحب نظران و تعابیر مختلف مردم از این مقوله ها در دسترس است. هر گونه سخن پیرامون ملت مستلزم مکثی بالای مقوله قوم می باشد، چون مقوله قوم عنصر اساسی و مهم در تشکیل هر ملت پنداشته می شود. در یک دید کلی می توان گفت که ملت در چهارچوب مرز های سیاسی و طبیعی قابل تعریف و بیان می باشد ، اما برای رسیدن به قوم و قومیت ما نیاز به دانستن پدیده های چون: فرهنگ، نژاد و زبان داریم. قوم، قومیت و مفاهیمی از این دست در ادبیات علمی کاربرد زیادی یافته است. در گذشته این مفاهیم به نوعی تداعی گر تفاوت های نژادی و مذهبی گروه های ساکن در جوامع اروپایی و بعدها امریکا را تداعی می کرد مسئله گسترش تمایلات و احساسات قوم گرایانه در جهان و ایران چند وقتی است که مورد توجه بسیاری از صاحب نظران قرار گرفته و بحث های مختلفی پیرامون آن وجود دارد. این مقاله با توجه به ماهیت موضوع توصیفی -تحلیلی است و روش گرد آوری اطلاعات، کتابخانه ای،اسنادی و اینترنتی است. در این نوشتار برآنیم تا با بررسی مفهوم قوم و قومیت و سپس مفهوم آن در تاریخ و تمدن ایران ، به یک دیدگاه کلی برسیم و با بیان مثالها و شواهدی علمی یک الگوی مناسب سیاست قومی برای ایران چند قومی ارائه دهیم.

ملت، قوم، قومیت، هویت ملی ، الگوی مناسب قومی