محمد رحمانی - دکترای علوم محیطی مشاور شهرداری ساری
مهدی عبوری - دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه عدالت
ساره ملا آقاجانزاده - دانشجوی دکتری مهندسی آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

امروزه پدیده سیلاب به دلیل گسترش شهرهای بزرگ چهره جدیدی پیدا نموده و تحت عنوان سیلاب شهری جایگاهی جدید را در مطالعات شهری دارا میباشد. روش اجرایی طرح حاضر در شهر ساری شامل سه مرحله کلی 1 تشکیل پایگاه داده - مکانی، 2 آمادهسازی معیارها و 3 استانداردسازی فاکتورها و استفاده از تکنیکهای ارزبابی چندمعیاره میباشد. معیارهای مورد - - استفاده شامل: نقشه کاربری اراضی، تراکم ساختمانی، طبقات ارتفاعی، شیب، فاصله از رودخانه، فاصله از مسیلها، شماره منحنی، قدمت ابینیه، کیفیت ابنیه، تراکم جمعیتی، فضاهای باز شهری و نقشه خیابانها و کوچههای شهر میباشند. فاکتورهای تاثیرگذار بر روی پهنه بندی خطر سیلاب و ارزیابی آسیب پذیری آن با در نظر گرفتن نحوه تاثیرگذاریشان با استفاده از نرم افزارهای ArcGIS و IDRISI برای ورود به مدل آماده شدند. معیارها به دو بخش عوامل موثر در پهنه بندی سیلاب و عوامل موثر در خسارت و آسیبپذیری سیلاب تقسیم شدند. سپس با استفاده از روشهای ارزیابی چندمعیاره رویکرد WLCو OWA تحت سناریوهای مختلف( مدلسازی انجام شد و نقشه پهنهبندی سیلاب و ارزیابی آسیبپذیری آن نیز تهیه شد. نتایج این تحقیق شامل نقشه های (خطر و آسیب پذیری سیلاب) روش WLC و نقشه های سناریوهای ششگانه حاصل از روش OWA میباشد. براساس روش WLC کاربری مسکونی با بیشتر سهم در بین سایر کاربریها در واقع بیشترین نقش را در سیلزایی و همچنین مناطق آسیبپذیر به خود اختصاص داده است. همچنین کاربریهای تجاری و اداری نظامی در رتبههای بعدی قرار دارند. همچنین بر - اساس رویکرد OWA و دیگر سناریوها، در بین کاربریهای سیلزا و آسیبپذیر، کاربری مسکونی با بیشترین مساحت به عنوانمهمترین کاربری در خطر سیلاب میباشد. در نهایت با توجه به نتایج سناریوها مشخص شد که سناریو دوم و ششم نسبت به دیگر سناریوها به طور کلی به ترتیب هر کدام با کمترین و بیشترین وسعت کاربریها و اراضی تحت خطر و آسیب پذیری سیلاب حالتی بدبینانه و خوش بینانه را ارائه دادند.

پهنهبندی، سیل، IDRISI ، WLC ، OWA و شهر ساری