رضا رسولی شریبانی - استاد یار دانشگاه امام خمینی
ندا ابطحی - دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

صرفه جویی و به عبارت دیگر مدیریت مصرف منابع مبتنی بر آینده نگری، به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. استفاده از وسایل تأثیرگذار بر ذهن انسان، برای سودمند یافتن کالاهای تولیدشده و در نتیجه اقدام به خرید و مصرف آن، تأثیری بسیار ویران گر بر تعادل روانی مردم جوامع مختلف گذاشته و از خودبیگانگی و روان پریشی های گوناگونی را در لایه های بسیار گسترده ای از مردم پدید می آورد. نیازهای کاذب و غیر ضروری انسان هاست که آنان را به سوی انواع اسراف ها و زیاده خواهی ها سوق می دهد و از آنان انسان هایی مصرف زده می سازد و این در حالی است که «از جمله مباحث اساسی اسلام در اخلاق مصرف، نفی نیازهای کاذب و غیر واقعی است. برخلاف دنیای غرب که رضایتمندی را در مصرف زیاد و اهتمام به آن می داند، از دیدگاه اسلامی آنچه موجب رضایتمندی و آسایش خاطر می شود، قناعت است. رسانه ها می توانند به نحوی نامرئی جامعه را به پذیرش و عملی کردن عقاید و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی مورد نظر خود ترغیب کنند به عبارت دیگر از این طریق می توان به جامعه ای مبتنی بر اندیشه های خردمندانه رسید که ابزار ترویج و نشر آن وسایل ارتباط جمعی است. انسان مؤمن علاوه بر تأمین نیازهای خود و خانواده، مقداری از اموالش را در راه خدا انفاق کند، نسبت به پرداخت واجبات واجبات مالی مانند خمس و زکات اهتمام ورزد و در به گردش درآوردن ثروت و دارایی خود به نفع عموم مسلمانان همت می گمارد. در سبک زندگی دینی، انسان مؤمن با مصرف مال خود برای دیگران به لذتی دست می یابد که از لذت صرف این مال برای خود بیشتر است.

مصرف گرائی، قناعت، اسلام، دنیای مدرن، صنعت، رسانه جمعی