محمدعلی حاجی ده آبادی - استادیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه قم
مهشید یوشی - کارشناس ارشد حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه قم، (نویسنده مسؤول)

انطباق آموزه های بزه دیده شناختی با قوانین کیفری ایران و نقد و بررسی آن به رشد و نبوغ هرچه بیشتر ایندسته از قوانین و کاربست یافته های جرم شناختی نسبت به اشخاص دخیل در پدیده ی مجرمانه می گردد. دراین میان بزه دیده شناسی حمایتی در صدد حمایت آن دسته از بزه دیدگانی است که نه تنها در ایجاد جرم تأثیرینداشتند بلکه آسیب ها و صدمات بعضاً جبران ناپذیری را متحمل گشته اند. قانون مجازات اسلامی 1392 با پذیرشمبانی جرم شناختی و ایجاد نهادهای جدید و همسو با هدف حبس زدایی هم به حمایت از بزه دیده و هم حمایتاز بزهکار و به تعبیری پیشگیری از بزه دیدگی و بزه کاریهای بعدی پرداخته است. در این راستا با درنظر داشتنگروه های مختلف آسیب پذیر نسبت به قانون قبل، مهمترین جلوه های بزه دیده شناسی حمایتی را اتخاذ نموده کهمی توان در موارد «گسترش قلمرو صلاحیت شخصی بر مبنای تابعیت بزه دیده، حمایت از حقوق بزه دیده دراعطای تخفیف و کاربست آن در نهادهای جایگزین حبس، حمایت از بزه دیدگان عدالت کیفری، مسؤول پذیر ساختن بزهکار در رفع خسارات و آسیب های بزه دیده»برشمرد. در این میان محدودیت در حمایت از بزه دیدگان در نهادهای مرور زمان، توبه و کاستی هایی در خصوص گذشت بزه دیده از بزهکار و میزان مجازات وی وجود دارد که در ادامه بررسی می گردد.

بزه دیده، بزه دیده شناسی حمایتی، قانون مجازات اسلامی 1392 ، نوآوری های تقنینی