علیرضا جان نثاری - کارشناس ارشد دانشکده معدن و ژئوفزک، دانشگاه صنعتی شاهرود
سیدرحمان ترابی - دانشار دانشکده معدن و ژئوفزک، دانشگاه صنعتی شاهرود

طراحی، تحلیل پایداری و روش اجرای فضاهای زیرزمینی متاثر از موارد مختلفی مانند وضعیت تنش، هیدرولوژی و زمین شناسی منطقه است . یکی از مسائل مهم در تونلسازی، رفتاری است که زمین در شرایط مچاله شوندگی از خود نشان می دهد . برای تونلسازی در سنگ مچاله شونده نیاز است ابتدا نوع پدیده و شدت آن با دقت تعیین شود و آن گاه با توجه به آن سیستم نگهداری مورد نیاز طراحی شود . از پارامترهای موثر در فرآیند طراحی، میزان بار وارده بر سیستم نگهدارنده از طرف توده سنگ اطراف تونل می باشد . در این مقاله قطعه >ET-K از تونل انتقال آب کرج به طول 15980 متر مورد بررسی قرار می گیرد که بر اساس پارامترهای زمین شناسی و ژئوتکنیکی به 9 زون تقسیم شده است . بررسی این مساله در زون خرد شده Crz که درزهای آن از مواد رسی پر شده است و در طول مسیر تونل چندین بار تکرار شده است، اهمیت بیشتری پیدا می کند . با توجه به این نکته ابتدا شدت مچاله شوندگی در زون خرد شده ) )Crz به روش های کمی و کیفی بررسی شده و آن گاه به منظور تعیین بار وارده بر سیستم نگهداری از روش همگرایی - همجواری )حل عددی ( و روش های مبتنی بر طبقه بندی مهندسی سنگ )روش ترزاقی، RMR و )Q استفاده شده است . بر مبنای نتایج بدست آمده از دو روش همگرایی - همجواری و روش ترزاقی، مقدار بار اعمالی به پوشش بتنی به ترتیب 1/15 و 1/108 مگاپاسکال و با استفاده از روش تجربی RMR و Q مقدار بار وارده به ترتیب برابر 0/422 و 0/462 مگاپاسکال محاسبه شده است .

تونل انتقال آب کرج، روش همگرای- همجواری ، مچاله شوندگی، بار وارده بر سگمنت