زینب کرکه آبادی - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان
اسماعیل باغبان - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان

محلات شهری یکی از عناصر مهم و مؤثر تشکیل دهنده حیات اجتماعی شهری هستند. در گذشته، نقش و کارکرد محلات، موجب میشد که افراد ساکن، پیوندهای اجتماعی بیشتری نسبت به امروز داشته باشند. در نظریه ها و رویکردهای مختلف مرتبط با توسعه محلهای نوین، اهمیت مشارکت اهالی محله، در قالب الگوهای برنامه ریزی فرآیندگرا و تعامل محور، همچنان مورد تأکید قرار گرفته است. در این میان برنامه ریزی اجتماعات محلی با بهره گیری از دیدگاه پائین به بالا، بر توانمندسازی، افزایش سرمایههای اجتماعی و مشارکت جمعی ساکنین محلات تأکید دارد. برنامهریزی محلهمحور در برنامه ریزی شهری، با هدف گردهم آوردن گروههای مختلف درگیر یا ذینفع و توجه به نیازها و خواسته های همگانی ایشان در تهیه طرحها و برنامه ها مطرح شده است. این رویکرد امروزه خود را در اندیشههای نوشهرگرایی، همچنان دنبال میکند. رویکرد نوشهرگرایی بر ارزشهای سنتی شهرها تکیه دارد. اصولش بر بازگشت به ساختار سنتی محلات تأکید میکند و به نظر میرسد قادر است با توجه به ظرفیتهای نوین اجتماعی، راهکارهای مؤثری را در راستای احیای بافتهای کهن و رو به افول شهری ارائه دهد. در این راستا این مقاله تلاش دارد با استفاده از رویکرد نوشهرگرایی و تأکید بر حفظ و احیای ارزشهای محله محوری، ارتقای عملکرد و افزایش کارایی محله را دنبال نماید. در این مقاله از روش تحقیق کیفی و تحلیل و ارزیابی داده ها با استفاده از تکنیک SWOT صورت گرفته است. بنظر میرسد به بافتهای کهن و فرسوده بدرستی اندیشیده نمیشود و این نکته سرآغاز همه مسائل ومشهکلات جهاریکشور و شهرمان در عرصه ساختار شهری و شهرسازی است. در نتیجه ضرورت دستیابی به مدیریت مستقل و واحهد شهری بمنظهور هماهنگی و پیوند بین دستگاههای ذینفوذ در عرصه شهری و همه دستگاههای اجرایی مطرح میشود تها بتوان هماهنگی و پیوند بین دستگاههای ذینفوذ در عرصه شهری و همه دستگاههای اجرایی برقرار نمود.

مشارکت، سرمایهای اجتماعی، برنامه ریزی محله محور، نوشهرگرایی