زهرا نصرت پناه - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشگاه زابل
بهزاد صاحب زاده - عضو هیئت علمی دانشگاه زابل
عباس خاک سفیدی - مربی گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه زابل

در دو دهه اخیر مفهوم سرمایه اجتماعی در صوت و اشکال متفاوت خود به عنوان یکی از جالب توجه در این مفاهیم اجتماعی توجه صاحب نظران و پژوهشگران را با چارچوب های تحلیلی خاص به خود جلب کرده است و طرفی بدست ناکارآمدی الگوی تک بعدی توسعه در 50 سال اخیر، توسعه پایدار از جمله مباحث مورد توجه دولت ها، ملت، مجامع بین المللی بوده است. بخشی از سرمایه اجتماعی مربوط به مشارکت بهره برداران در پروژه های منابع طبیعی بود که بخش مهمی از موفقیت پروژه ها را سبب می شود. امروزه نقش مردم در امر اصلاح، احیا و مدیریت منابع طبیعی ملموس بود، از رویکردهای جدید سازمان جنگل ها و مراتع کشور محسوب می شود. فعالیت های چند دهه اخیر منابع طبیعی تا حدودی گویای این واقعیت است که در اغلب طرح هایی که تاکنون به مرحله اجرا درآمد به وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم کمتر توجه شده است به طوری که مردم در مقام معارضه با منابع طبیعی بوده اند . در این زمینه بایستی خلأ ناشی از ضعف فرهنگی به ویژه فرهنگ منابع طبیعی به طریقی پر شود ضمن آن که اقدامات قانونی در برابر متجاوزین به منابع طبیعی برای هر قشری از جامعه با قاطعیت اجرا شود. هدف این تحقیق بررسی نقش سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار و منابع طبیعی است که نتایج تحقیق نشان داد که شاید یکی از دلایل موفقیت کمتر کارهای منابع طبیعی و توسعه پایدار توجه بیشتر به امور فنی و توجه نکردن به مسائل و سرمایه های اجتماعی و اقتصادی و بافت جامعه حاکم در مناطق کاری بوده است. لحاظ سرمایه اجتماعی، نقش بسیار مهم تر از سرمایه فیزیکی و انسانی در جوامع ایفا می کند و شبکه های روابط جمعی انسجام بخش میان انسان ها و سازمان ها است. در غیاب سرمایه اجتماعی، سایر سرمایه ها اثربخشی خود را از دست می دهند و بدون سرمایه اجتماعی، پیمودن راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی ناهموار و دشوار می شوند.

توسعه پایدار، سرمایه اجتماعی، هویت ملی، منابع طبیعی