سعید قربان بیگی - استادیار دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی،
محمدامین بیک محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی خاک و پی، دانشگاه شهید بهشتی

در تونل های حفاری شده در زمین های سست مسئله ناپایداری جبهه کار تونل از اهمیت خاصی برخوردار است و عدم توجه کافی به آن می تواند باعث ایجاد نشستها و خرابی های زیادی شود. بعلاوه این مسئله حتی در حالت جزئی می تواند باعث کاهش پدیده قوس زدگی ودر نتیجه نیاز به حائل بندی و پوشش سنگین تر گردد. در این مقاله با استفاده از مدلسازی عددی سه بعدی به کمک نرم افزار Plaxis 3D Tunnels به مطالعه سهبعدی ناپایداری جبهه کار تونل و تاثیر آن بر نشست زمین پرداخته میشود. این مدل با نتایج حاصل از یکسری آزمایشات سانتریفیوژ حفاری تونل مقایسه شده و صحت سنجی می شود. نتایج بدست آمده نشان دهنده تاثیر معکوس سربار تونل بر رسیدن سطوح گسیختگی به سطح و نشست زمین در طول عملیات حفاری می باشد. به طوری که تونل های با عمق سربار کمتر، بحرانی ترند.

تونل، ناپایداری جبهه کار، مدل سازی سه بعدی، نشست زمین