میرحسین موسوی - استادیار، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا(س)، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، گروه اقتصاد
زهرا مستعانی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا(س)، رشته علوم اقتصادی

بخش حمل و نقل از جمله حمل و نقل دریایی اهمیتی حیاتی در امر توسعه اقتصاد کشورها دارد و واضح است که به ویژه در سالهای اخیر به دلیل تحریمهای اقتصادی این صنعت نیز در معرض آسیبهای اقتصادی ناشی از تغییرات اقتصادی و چرخههای تجاری قرار دارد. یکی از عمدهترین اثرات این چرخهها تغییر قیمت خدمات حمل و نقل دریایی است که نقش عمدهای در تصمیمگیری مصرف -کنندگان داخلی و بینالمللی دارد به طوریکه تغییر قیمت ممکن است باعث جایگزینی آن با سایر خدمات حمل و نقلی گردد، لذا آگاهی از میزان و نحوه اثرگذاری چرخههای تجاری بر این صنعت میتواند در تصمیمگیریهای اقتصادی و سیاسی از جمله تعیینقیمت دسترسی به خدمات دریایی در هر برهه از زمان برای حفظ و جذب بیشتر مشتریان تاثیر بسزایی داشته باشد و مخصوصا در بخش بینالمللی که در توسعه تجارت خارجی اهمیت دارد.هدف مقاله حاضر بررسی اثر تغییرات فعالیتهای اقتصادی بر رشد میزان کالای جا به جا شده از طریق حمل و نقل دریایی است. از آنجا که شاخصهای انفرادی پاسخگوی چنین هدفی نیستند، با استفاده از روش مولفههای اصلی یک شاخص ترکیبی میسازیم وسپس با استفاده از فیلتر کریستیانو و فیتز جرالد چرخههای تجاری را از آن استخراج میکنیم. این عمل باعث میشود تغییراتتصادفی احتمالی سریهای انفرادی به وسیله سریهای دیگر خنثی نشود. نتایج نشان میدهد که چرخههای تجاری اثر مثبت بر ارزش افزوده حمل و نقل دریایی دارد، یعنی در دوران رونق میزان کالای حمل شده از طریق مجاری دریایی افزایش یافته و در دوران رکود کاهش مییابد.

چرخههای تجاری، شاخصهای پیشرو و همزمانی، تحلیل مولفههای اصلی، فیلتر کریستیانو و فیتزجرالد