نوید پرچمی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه ارومیه
بایرامعلی محمدنژاد - استادیار گروه مهندسی آب،دانشگاه ارومیه
جواد بهمنش - استادیار گروه مهندسی آب،دانشگاه ارومیه

آبهای سطحی و مخازن سدها بعنوان اصلی ترین منبع تامین نیازهای شرب و آب شیرین کشور به شمار می آیند. دو پارامتر مهم تاثیر گذار بر کیفیت آب مخازن سدها زمان ماند هیدرولیکی و پدیده لایه بندی در مخازن می باشد. وجود لایه بندی حرارتی در دریاچه سدها عامل و بیانگر تغییرات کیفیت فیزیکی. شیمیایی و بیولوژیکی آب در ترازهای مختلف است که در صورت تداوم می تواند منجر به نامناسب شدن شرایط کیفی آب در مخزن و افزایش هزینه های برداشت و تصفیه آب گردد. این تحقیق با هدف بررسی وضعیت لایه بندی مخزن سد مهاباد با استفاده از مدل دوبعدی، متوسط گیری در عرضCE-QUAL-W2انجام گردیده است. ابتدا داده ‏های بسیمتری مخزن سد، اطلاعات هواشناسی و هیدرولوژی مربوط به مخزن سد مهاباد تهیه گردید. پس از کالیبراسیون هندسه و تراز سطح آب و پروفیل حرارتی در طول دور 80 ‏ماهه (بهمن 83 ‏تا شهریور 85 ‏) و صحت سنجی آن طی دوره 7 ‏ماهه(مهر 85 ‏تا دی 85 ‏)، نتایج خروجی از نرم افزار نشان می دهد که مخزن سد مهاباد با یک لایه بندی حرارتی تابستانه مواجه می گردد که به تدریج این لایه بندی از اواخر فروردین شروع شده و با گرم تر شدن هوا و افزایش تشعشعات ورودی به مخزن تشدید یافته و در مرداد ماه که درجه حرارت هوا به ماکزیمم می رسد سبب می گردد که لایه بندی به اوج خود رسیده و اختلاف درجه حرارت رولایه و زیر لایه به 13 ‏درجه سانتیگراد برسد، با گذر از مرداد ماه لایه بندی حرارتی تقریبا با همان سرعت اوج گیری، فروکش می کند طوری که در آذر ماه اختلاط کامل در مخزن صورت می گیرد و در طول زمستان مخزن در حالت اختلاط قرارمی گیرد.

کیفیت آب،لایه بندی حرارتی،سد مهاباد،CE-QUAL-W2