ادریس محمدی - دانشجوی دوره دکتری دانشگاه ارومیه
سامان بی باک - دبیر مجتمع غیردولتی ساوجبلاغ مهاباد و مدرس دانشگاه جامع علمی-کاربردی مهاباد

در ادبیات هر کشوری،کسانی بودهاند که برای بالا بردن سطح آگاهی و روشن نمودن اذهان عمومی و همچنین برای رهنمود کردن مردم به سوی بهروزی و سعادت و خوشبختی گام برداشتهاند و در این راه کوشیدهاند که با به تصویر کشیدنزشتیها و زیباییها، فقر و فلاکت و ظلم به تشریح و تبیین مسایل اجتماعی و بیان مشکلات جامعهی عصر خود بپردازند وپیامدهای آن را با زبانی عامیانه بیان نمایند. سیدمرتضی مشفق کاظمی تفرشی ) 653- 6826 ش( نیز از جملهی این بزرگانی بود که با انگیزهی قوی نویسندگی خود تا در آنجا که در توان داشته، اوضاع نابسامان وقت ایران را در آثارش بازتاب میدهد.وی قصد داشته است که با سیر اندیشه و تحول فکری خود به پیشرفت و اعتلای کشور و جامعهاش کمک کند. در این مقاله سعی شده است که به بازتاب مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی وقت در آثار این نویسنده ی معاصر با تکیه بر آثارش )تهرانمخوف و یادگار یک شب( پرداخته شود و مورد تجزیه و تحلیل و کنکاش قرار گیرد. اما نتایج حاصل از این مقاله حاکی از آناست که مرتضی مشفق کاظمی با بینش و دیدگاه خاصی که نسبت به مسایل اجتماعی و فرهنگی عصر خود داشته، دنبال آن بوده است که دردها و مشکلات مردم ستمدیده و محکوم آن روزگار را بازتاب دهد و پرده از چهرهی واقعی جامعهای کهآمیخته با فساد و تباهی و خفقان است، بردارد و آن را نمایان کند و با بی پروایی و جسارتی که داشته، همچون آینه ای، فجیع ترین و درد آور ترین رنج های مردم ستمدیده و محکوم جامعه را منعکس نماید و موفق شود با برملا کردن واقعیت ها و مفاسد اجتماعی دوره ی خود، در واقع به اشخاص منتقد و طبقهی حاکم بتازد

سید مرتضی مشفق کاظمی تفرشی، اجتماع، فرهنگ