فاطمه اکبری زاده - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
کبری روشنفکر - دانشیار زبان و ادبیات عرب، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران
خلیل پروینی - دانشیار زبان و ادبیات عرب،دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران
حسینعلی قبادی - استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران

برپایهٔ نظریهٔ «منطق گفتوگویی» میخائیل باختین، رمان بیش از هر چیز، یک پدیدهٔ زبانی است که اصالت آن با ویژگی «چندزبانی»اش پیوند دارد. زبان در چارچوب علم فرازبان شناسی، از رویکردهای اجتماعی و ایدئولوژیکی مختلف سخنگویان حکایت دارد. رمان نویس دنیای متکثر از لحن ها، صداها و جهان بینیهای متنوع را در ساختار زبان رمان، در سخن شخصیتها، سخن راوی و زبان انواع ادبی و غیر ادبی به کار میگیرد و نظام میبخشد. در این جستار، با دقت در مؤلفهٔ «چندزبانی» مورد نظر باختین، کار بست آن را از دریچهٔ نقد فمنیستی (بررسی ویژگیهای آثار نویسندگان زن) مورد توجه قرار می دهیم و با شیوهٔ توصیفی - تحلیلی، ویژگی «چندزبانی» در رمان «چراغ ها را من خاموش میکنم» پیرزاد را بررسی می کنیم. پیرزاد در این رمان، تفاوتهای اجتماعی و فرهنگی را در لایههای زبانی رمان به کار بسته است تا از خلال زبانهای متنوع اجتماعی و در نظام زبانی چندگانه، دیدگاه زنانه را مطرح کند. دیدگاه زنانهٔ مورد نظر نویسنده، در گفتمان دو صدایی متشکل از زبان رمان (نویسنده) و گسترهٔ زبان راوی، زبان انواع ادبی و غیرادبی و زبان شخصیتها متجلی می شود و دراین دوصدایی، ویژگی زنانه نویسی رمان متمایز می گردد.

منطق گفتوگویی، میخائیل باختین، چندزبانی، زویا پیرزاد، چراغها را من خاموش می کنم