سولماز امیری - فازغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته مهندسی کشاورزی، اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه
محسن فرشادفر - استاد دانشگاه پیام نور استان کرمانشاه
فتحعلی نوری - کارشناس ارشد بخش تحقیقات جهاد کشاورزی استان کرمانشاه

به دلیل شرایط خوب اکولوژیکی، رودخانه های پرآب و داشتن چشمه های فراوان کشت این محصول از دیرباز در استان کرمانشاه معمول بوده و تحقیقات فراوانی نیز روی این درختان انجام گرفته است و در همین راستا به منظور انتخاب و معرفی کلن های برتر صنوبر تاج بسته10 کلن از گونه Populus nigra که در خزانه سلکسیونی برتری خود را نشان داده بودند در طی یک مرحله نه ساله در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در فاصله کاشت3×3 متر در ایستگاه تحقیقاتی مهرگان کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس ساده و مرکب برای ارتفاع، قطر، میزان حجم چوب تولیدی در هکتار و میزان رویش جاری سالیانه ارتفاع، قطر و حجم تولیدی انجام و کلن ها گروه بندی شدند. تجزیه چند متغیره(خوشه ایcluster) و تجزیه واریانس AMMI اثرات ضرب پذیر و جمع پذیر برای صفات مختلف انجام پذیرفت. این آزمایش از میان کلن های تاج بسته صنوبر، کلن هایPopulusnigra 56/75 وPopulus nigra betulifolia و Populus nigra mehregan وPopulusnigra 63/135 وPopulus nigra 56/ 72 برتری خود را نسبت به سایر کلن ها نشان داده و با داشتن بالاترین عملکرد و پایداری محیط جهت کاشت در استان معرفی گردیدند.

ا، Populus nigra،تجزیهAMMI،تجزیهcluster پایداری