الهام سعادت - کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، ارومیه
سکینه آخوندزاده اصل - کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، ارومیه

انتساب فعل مجرمانه به مرتکب درقالب مسئولیت کیفری قابل مجازات است اما گاهاً مواردی پیش می آید که عمل مجرمانه نه تنها قابل مجازات نیست بلکه ممکن است اصلاً جرم هم تلقی نشود. درواقع درعلل موجهه جرم، نه جرم اتفاق افتاده و نه مجرمی وجود دارد. بدیهی است وقتی جرم و مجرم مفقود باشد به وجه التزام، مسئولیت کیفری و واکنش اجتماعی نیز وجود نخواهد داشت. درحالیکه درصورت وجود عوامل رافع مسئولیت کیفری نیز جرم و مجرم وجود داشته ولی مسئولیت کیفری مفقود است. لذا در این پژوهش سعی بر آن است با بررسی این عوامل مختلف در قانون جدید تحت عنوان موانع مسئولیت کیفری، سیر تحول قانونی علل موجهه را در قانون مجازات اسلامی سال 75 با قانون مجازات جدید مقایسه و نهایتاً با بررسی تغییرات بوجود آمده بررسی نماییم که قانونگذار چرا و با چه منظوری تغییرات بوجود آمده را اعمال نموده است؟ و اینکه آیا این تغییرات مؤثر در سیستم قضایی کشور بوده است یا خیر؟ و مسلماً این تغییرات در راستای هرچه عملی کردن و بهتر نمودن قوانین با عدالت محقق خواهد شد.

علل موجهه جرم، موانع مسئولیت کیفری، دفاع مشروع، اضطرار، امر آمرقانونی