حسین راحلی - دانشیار و عشو هیئت علمی گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشگاه تبریز
بهنام اکبری - دانشجوی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه تبریز

مطالعات پژوهشگران نشان می دهد که تأکید بر استفاده از فناوری های پیشرفته و گسترش ان در میان جوتمع روستایی تأثیری جز تخریب محیط زیست و پیامدهای نامطلوب بر روی منابع طبیعی نداشته است. بشر امروزی با توجه به افزایش روزافزون جمعیت تصمیم به گسترش بهره مندی خود از طبیعت گرفته است، که این امر از طریق استفاده از روشهای تولید حداکثر و مصرف نهاده های فروان در سیستم کشاورزی و اعمال فشار به زمین انجام می پذیرد. شاید این روش در کوتاه مدت بتواند پاسخگوی نیازهای روزافزون انسان باشد ولی با کمی بررسی در می یابیم که این پاسخگویی عواقب منفی و جبران ناپذیری را در پی داشته است که از جمله آن می توان به تخریب مراتع، جنگل ها، آلودگی آب ها و زمین ها و تخریب محیط زیست آبزیان و پرندگان اشاره نمود. به همین علت پژوهشگران در سال های اخیر به فکر استفاده از روش هایی افتاده اند که علاوه بر حفظ محیط زیست بتواند پاسخگویی نیازهای جمعیت جهان هم باشد. قسمت اعظم تحقیق حاضر به روش اسنادی است که در آن ازنتایج مطالعات پژوهشی و گزارش تحقیقات محققین و همچنین مطالعات و تحقیقات کتابخانه ای استفاده شده است. در این تحقیق پس از بررسی منابع مورد نظر و تجزیه و تحلیل آمارهای منتشره و نتایج پژوهشی، سعی شده است که به شناخت و معرفی دانش بومی پرداخته شود و جایگاه آن در توسعه پایدار مورد بحث قرار گیرد. دانش بومی یکی از این روش ها است که در سالهای اخیر توجه بسیاری از محققین را به خود اختصاص داده است. با توجه به روش دستیابی پشتیبان به این دانش و کاربردی کردن آن در جوامع روستایی، می توان بیان نمود که بکارگیری دانش بومی و احیای مجدد این دانش ارزنده می تواند گامی مفید در پیشبرد اهداف توسعه پایدار محسوب شود، زیرا بحث توسعه مطلق بدون توجه به پایداری آن، صرفاً به عنوان یک برنامه چند ساله مطرح می گردد که قابل پیشبرد نیست، ولی با بهره گیری از امکانات مناسب و ایجاد فضای بحث و تبادل نظر برای محققین و زارعین و تجاربی که تاکنون از گذشتگان بدست آمده است می توان این توسعه را پایدار و ماندگار نمود و برای نسل های آینده گسترش داد.

دانش بومی ، توسعه پایدار ، کشاورزی پایدار