سحر امینی سولا - کارشناس ارشد ، رشته مهندسی آب ، دانشگاه شهید بهشتی
محمدرضا مجدزاده طباطبایی - دکتر ، دانشکده آب و محیط زیست ، دانشگاه شهید بهشتی
محمدرضا کاویانپور - دکتر ، دانشکده عمران و مهندسی محیط زیست ،دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
کمال امینی سولا - کارشناس ارشد ، شرکت ارس عمران

سازه های متقاطع رودخانه ای از قبیل آبشک نها به لحاظ مهندسی در تثبیت کناره رودخانه و کنترل فرسایش نقش موثری دارند .طی مطالعات میدانی و آزمایشگاهی در این مقاله تاثیر زیست محیطی این سازه ها بر احیای اراضی مجاور رودخانه و پیوستگی زیستمحیطی بین سیلاب دشت و رودخانه مورد بررسی قرار گرفت.از این رو مطالعات در دو فاز میدانی در محدوده ای از رودخانه قزل اوزنو مطالعه آزمایشگاهی نیز در آزمایشگاه هیدرولیک موسسه تحقیقات آب در فلوم پایین دست سد سیاه بیشه صورت گرفت.مطالعه ی آزمایشگاهی الگوی رسوبگذاری در جلوی آبشکن ها در یک فلوم بتنی آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفته است. این فلومبه طول 6 متر و عرض 1/6 متر تحت سه نسبت استغراق(( 120 لیتر بر ثانیه)، ( 100 لیتر بر ثانیه) و ( 80 لیتر بر ثانیه)) استفاده / شده است. کف فلوم با مصالح ریزدانه به قطر متوسط 2/5 میلی متر و به ارتفاع 20 سانتی متر پر شده است. این آبشکن ها در 3 فاصله متفاوت (5/1=S/L, S/L)=1 قرار داده شده و تحت سه زاویه 45، 90 و 135 درجه مورد مطالعه قرار گرفته تا بدین وسیله عملکرد آبشکن ها در شرایط سیلابی و غیر سیلابی تحت شرایط کنترل شده آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گیرد. در اکثرآزمایشات بیشترین تغییرات در حدفاصل آبشکن های شماره 1و 2 هر آزمایش رخ داده و با افزایش فاصله از آبشکن شماره 2 به سمت پایین دست از تغییرات بستر نیز کاسته می شود به طوریکه در مجاورت آبشکن 3 هیچگونه تغییرات قابل مشاهده نمی باشد.

آبشکن ، دافع ، برگردان ، جاذب، رسوبگذاری، تغییرات بستر