شبنم نژادمقدم - دانشجوی کارشناسی ارشدف دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده شیلات، گروه تکثیر و پرورش آبزیان
محمدرضا ایمانپور - عضو هیئت علمی دانشکده شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده شیلات، گروه تکثیر و پرورش ابزیان
ولی الله جعفری - عضو هیئت علمی دانشکده شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده شیلات، گروه تکثیر و پرورش ابزیان
رقیه صفری - عضو هیئت علمی دانشکده شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده شیلات، گروه تکثیر و پرورش ابزیان

استفاده از مواد شیمیایی سنتیک در تولید مواد غذایی در بسیاری از کشورها با توجه به خطرات احتمالی برای سلامتی انسان و خطرات زیست محیطی ممنوع شده است. در پرورش ماهی تیلاپیا از هورمون جهت تولید نتایج نر تک جنس استفاده می شود. اخیراً عصاره چند گیاه دارویی گزارش شده است که دارای خواص استروژنی می باشند که برخی از آنها قادر به القای ضد باروری، سقط جنین و تغییر جنسیت در حیوانات می باشند. از این رو عصاره ی گیاهی می تواند به عنوان عامل جایگزین مطمئن برای کنترل ماهیانی که بلوغ زودرس دارند از جمله تیلاپیا که به همراه کپورماهیان از مهمترین ماهیان پرورشی جهان می باشد، مورد استفاده قرار گیرد. چیره غذایی حاوی برخی عصاره های گیاهی سبب تولید جنس نر، تغییر مورفولوژی بافت گناد و تأخیر در بلوغ برخی از گونه های تیلاپیا شده است. با این حال محدودیت هایی جهت استفاده از گیاهان دارویی در صنعت آبزی پروری از جمله عدم دانش کافی در روش استخراج فیتراستروژن، غلظت عصاره و مواد و روش ها وجود دارد. از این رو، نیاز به تحقیقات بیشتری در خصوص استانداردسازی غلظت مورد استفاده فیتواستروژن ها وجود دارد. هدف از این مقاله، مروری بر برخی مطالعات موجود عصاره گیاهان دارویی به عنوان یک جایگزین بالقوه جهت کنترل تولید مثل ماهی تیلاپیا در آبزی پروری و همچنین بررسی محدودیت ها در دانش موجود و یافتن راه حل جدید می باشد.

گیاهان دارویی، کنترل تولید مثل، تیلاپیلا، آبزی پروری