علیرضا ظهیرنیا - دانشجو دکتری علوم و مهندسی خاک، دانشگاه لرستان
اکبر سهرابی - استاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه لرستان
محمد زینوند - دانشجو دکتری علوم و مهندسی خاک، دانشگاه لرستان

ورود کودهای شیمیایی مصرفی در کشاورزی به آبهای زیر زمینی در آینده نزدیک باعث ایجاد معضلات زیست محیطی خواهد شد. از آنجا که در اکثر مناطق شهری و روستایی تامین آب شرب با برداشت از آبهای زیر زمینی و یا سطحی صورت می گیرد، بنابراین ورود عناصر مصرف شده در کشاورزی به این آبها برای سلامتی ساکنین پایین دست بسیار نگران کننده می باشد. علاوه بر مسائل و مشکلات زیست محیطی، از دیدگاه زراعی و اقتصادی نیز آبشویی و هدر رفتن عناصر غذایی و سموم دفع آفات باعث کاهش کارایی و افزایش هزینه تمام شده در مجموعه تولید محصول می گردد. مصرف بیش از حد کودهای ازته از طرفی منجر به تحمیل هزینه های مستقیم اضافی شامل خرید کودهای ازته، حمل و نقل، کارگر و غیره بر مجموعه تولید شده و از طرف دیگر با افزایش حساسیت گیاهان نسبت به ورس، آفات و بیماریها و همچنین کاهش مقاومت آنها نسبت به سرمازدگی و در نهایت کاهش درصد قند قابل استحصال در واحد وزن محصول، خسارات و هزینه های مستقیم و غیر مستقیم فراوانی را به هر کشت و صنعتی به عنوان یک بنگاه اقتصادی وارد می سازد. این تحقیق یک مطالعه موردی در برخی از اراضی شرکت کشت و صنعت میرزاکوچک خان می باشد که در سال 1394 انجام گرفته است. در این تحقیق غلظتهای نیترات و نیتریت در آب پیزومتر چند مزرعه با بافتهای متفاوت خاک که تحت کشت واریته های نیشکر با سنین مختلف بودند، اندازه گیری شده و رابطه آن با مقدار و زمان کوددهی مزارع مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد غلظت مجموع نیترات و نیتریت در آب پیزومترهای مزارع مورد مطالعه در دامنه 9/6 تا 7/16 میلی گرم در لیتر در نوسان بوده که برخی از این مقادیر از مقدار مجاز توصیه شده توسط سازمان محیط زیست جهانی که 50 میلی گرم در لیتر است، بالاتر میباشد. همچنین بررسی روند تغییر غلظتهای نیترات و نیتریت در طول زمان انجام طرح روند ثابتی را نشان نمی دهد، بطوریکه بسته به نوع بافت خاک، سطح ایستابی منطقه و فاصله زمانی از دوره کوددهی متفاوت می باشد.

آلودگی آب، نیترات و نیتریت، سطح ایستابی، پیزومتر، شرکت کشت و صنعت میرزاکوچک خان