عبدالمجید اعتصامی - پژوهشگر پژوشکده کلام اهل بیت (ع) :( پژوشگاه قرآن و حدیث )

در جامعه ی مسلمانان سده ی اول و دوم، اندیشه ی «ارجاء» در دو مرحله ی سیاسی و کلامی ظهور و بروز یافت که در هر دو مرحله، تأخیر و وانهادن امری به روز قیامت و یا واگذاری امری به خداوند نهفته است. واژه «مرجئه» در روایات منسوب به پیامبر 9 و امیرالمونین 7 نیز به کار رفته است که با حذف روایات ضعیف، می توان ادعا کرد که در کلام آن دو بزرگوار این واژه اغلب در معنای «اهل سنت و جماعت» یا «اصحاب حدیث»؛ و در معنایی متفاوت با معنای مشهور به ار برده شده است. از امام باقر 7 به بعد بیشتر روایاتی که درباره ی مرجئه یا اندیشه ی ارجاء نقل شده نیز معنای اهل سنت و جماعت یا اصحاب حدیث در آنها اراده شده است و دیگر روایات موجود با قرینه هایی لفظی به معنای دیگر ارجاء اشاره کرده اند. در این نوشتار با بررسی بیشتر روایاتی که به اهل بیت : نسبت داده شده اند، معانی قابل برداشت از واژه ی (اصطلاح) «مرجئه» یا «ارجاء» مورد بررسی قرار می گیرد.

مرجئه، ارجاء سیاسی، ارجاء کلامی، اهل سنت و جماعت، مرجئه شیعه