زیبا وردی پسندی - کارشناس ارشد تاریخ دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

طنز به عنوان لحنی مردمی و اجتماعی، یکی از شاخه های ادبیات انتقادی و اجتماعی، و اعتراضی بر نابسامانی‏های جامعه به منظور اصلاح کژی ها و کاستی هاست.این زمینه حجم عظیمی از آثار منظوم و منثور فارسی گویان را در تمام ادوار در بر گرفته است. درگذشته این واژه بیش تر در معنی لغوی آن یعنی «طعنه زدن» و «مسخره کردن» مد نظر بوده است.این مقاله لحن انتقادی و طنزآمیز سعدی را در آثارش می‏کاود و بیان می دارد که چگونه چاشنی طنز کلام را در قصاید، غزلیات، قطعات و سایر اشعار سعدی شیرین نموده و بر تأثیرگذاری بیشتر سخن او تأثیر دارد و میزان استفاده‏ی وی را از این نوع ادبی برای نشان دادن کاستی ها و ناکارآمدی های موجود در جامعه تحلیل می‏نماید. فرضیه ی تحقیق بر این استوار است که سعدی در شعر خود با مهارت و تدابیر خاصی از چاشنی طنز برای تأثیر گذاری بیشتر بهره برده است

لحن طنزآمیز، سعدی ، لحن انتقادی، طنز