مظهر ادوای - دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه فردوسی، ایران
حسین نظری - کارشناسی ارشد تاریخ اسلام، دانشگاه تهران، ایران

زبان و ادب فارسی، میراث مشترک دو کشور ایران و افغانستان است. اما پس از جدایی افغانستان از ایران در سال 1236ش/ 1857م، یکی از مهم ترین علل حفظ و گسترش روابط دو کشور تا به امروز بوده است. به ویژه که روابط سیاسی دو کشور در دوره پهلوی دوم، به دلیل تحولات داخلی (تغییر دولت ها، انقلاب و کودتا) و دخالت های خارجی، فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشت. اما زبان فارسی توانست بسیاری از این اختلافات و کشمکش ها را ترمیم کند. با وجود این، زمانی که انگلیس و ترکیه در آغاز دهه 1300ش/ 1920م از رسمی شدن زبان پشتو در افغانستان حمایت کردند، دولت ایران متوجه اهمیت مسئله شد و مخالفت خود را با این کار اعلام کرد و پس از آن، به ویژه در دوره پهلوی دوم، دولت، انجمن ها و مؤسسات ایرانی سعی فراوانی در حفظ و گسترش زبان فارسی در این کشور کردند. پرسشی که این مقاله حول محور آن شکل گرفته، این است که دولت ایران، برای حفظ، تقویت و گسترش زبان فارسی در افغانستان چه اقداماتی انجام داد؟ این مقاله سعی می کند با تکیه بر اسناد و با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی به این مسئله بپردازد.

زبان فارسی دری، ایران، افغانستان، پهلوی دوم، اسناد