پریوش اورکی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز

امنیت همواره از بنیادی ترین نیازهای بشر و مسأله وقوع جرم به عنوان مرتبط ترین موضوع با امنیت امروزه به یکی از اصلی ترین دغدغه های مدیریت شهری پایدار بدل گشته است. کالبد و بافت فیزیکی محیط، در بردارنده بعدی پنهانی به نام بعد اجتماعی است که تأثیر آن در رفتار انسانی بسیار با اهمیت و سرنوشت ساز می باشد، طراحی محیطی با فضاهای سر و کار دارد که انواع فعالیت ها در چارچوب های گوناگون در آن ها رخ می دهد و به این فضاها معنی و مفهوم می بخشد، جرم نیز به عنوان یکی از رفتارهای انسانی از قاعده ارتباط با محیط استثناء نیست. برای پیشگیری از وقوع جرم تنها گماردن نیروی پلیس در دستگاه قضایی با تعداد زیاد نه درست است و نه معقول. برای پیشگیری از جرم خیزی در مکان های شهری روش های کنترل محسوس(از طریق گماردن نیروی پلیس)، پیشگیری اجتماعی(آموزش از بدو تولد) و روش های غیر محسوس نیز وجود دارد. ولی رویکرد امنیت از طریق طراحی، یکی از مؤثرترین و کاراترین رویکردها در زمینه پیشگیری از وقوع جرم و ارتقاء امنیت شهری است که می تواند نقش بسزایی در ایمن سازی فضاهای شهری ایفا نماید. طراحی مناسب و استفاده ی درست از محیط می تواند علاوه بر پیشگیری از وقوع جرم، کیفیت زندگی را بهبود بخشیده و ترس از جرم را کاهش دهد. به همین دلیل پژوهش حاضر به امنیت و پیشگیری از وقوع جرم در فضاهای شهری از طریق طراحی محیطی می پردازد. در ادامه مفاهیم و نظریه های پیشگیری از جرم و فضای بی دفاع شهری، نظریه پنجره شکسته و نظریه محیط مساعد بیان می شود.

امنیت، پیشگیری از جرم، جرم، فضای بی دفاع شهری، پنجره شکسته، محیط مساعد، فضاهای شهری