علی حجتی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع مدیریت سیستم و بهره وری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران شمال، ایران
حمید اسماعیلی - استادیار و عضو هیئت علمی گروه مهندسی صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ایران

در زنجیره تأمین، مدیریت برگشتی، در قالب لجستیک معکوس اعمال میشود. به دلایل مختلف، جریان مواد و کالاها در خلاف جهت عادی زنجیره، اجتناب ناپذیر است. پرداختن به موضوع شبکه لجستیک معکوس و مدیریت و هدایت موثر و ضروری است. با توجه به بررسیها یکی از مواردی که تأثیر بسیاری بر مدل سازی شبکه لجستیک معکوس دارد، در نظر گرفتن شرایط عدم قطعیت است. در لجستیک معکوس، پارامترهایی مثل ظرفیت مراکز، تقاضا، هزینه و کیفیت و... غیرقطعی هستند. با توجه به این موارد، در این تحقیق، یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح آمیخته احتمالی برای طراحی شبکه لجستیک معکوس ارائه شده است. برای حل این نوع مدل، ابتدا باید آن را به یک مدل قطعی تبدیل نمود. مدل ارائه شده در این تحقیق، چند محصولی و چند ردهای می باشد که همزمان، هزینه های حمل و نقل و احداث تسهیلات را در بر میگیرد. مدل مورد نظر با در نظر گرفتن کمینه سازی هزینه ها(هزینه های استقرار تسهیلات و هزینههای حمل ونقلی) و همچنین در نظر گرفتن عدم قطعیت در تقاضای محصولات برگشتی و ظرفیت مراکز بازیافت و دفع و تولید مجدد، از نوع مسائل NP-Hard است که در آن،زمان حل مسأله به صورت نمایی و با توجه به ابعاد مسأله افزایش مییابد بنابراین، در این تحقیق، یک روش کارا با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری پیشنهاد داده شده اد

بهینه سازی، زنجیره تامین معکوس، الگوریتم رقابت استعماری