عبدالله گیویان - عضو هیئت علمی دانشکده صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران
محمد سروی زرگر - کارشناس ارشد مدیریت رسانه

وجود شکاف میان واقعیت و آنچه در رسانه ها ارائه می شود، سبب شده تلاش های بسیاری برای توصیف و تبیین چگونگی و چرایی شکل گیری بازنمایی های رسانه ای از جهان خارج صورت گیرد. در سایه این تلاش ها، امروزه بازنمایی رسانه ای به مفهومی بنیادین در مطالعات فرهنگی و رسانه ای تبدیل شده است. بر اساس فرض های اولیه مطالعات فرهنگی، در بررسی متون رسانه ای، مؤلفه های ایدئولوژیک و اجتماعی موجود در ورای این متون و تأثیر آن در شکل گیری نگاه مخاطبان، امری است که باید به شکل جدی مدنظر قرارگیرد. در میان محصولات رسانه ای موجود، سینمای هالیود در ارائه بازنمایی های رسانه ای از جهان خارج، موقعیت منحصر به فرد و بی بدیلی دارد. این تحقیق به بررسی «گفتمانی در درون گفتمانی دیگر» می پردازد. به این صورت که تصویر ایران در جهار جوبی از صورت بندی کلی شرق (و در اندازه کوچک تر، اسلام) در جهان غرب و به ویژه امریکا مورد بررسی قرار می گیرد. برای رسیدن به این هدف، فراورده های سینمایی هالیوود به عنوان یک رسانه، و بخشی از رسانه های امریکایی درنظر گرفته می شود. به این ترتیب، تحقیق حاضر به تحلیل «رسانه ای در میان رسانه های جمعی» امریکا می پردازد. بررسی فیلم های سینمایی ساخته شده در هالیوود که به نحوی با ایران مرتبط بوده اند نشان می دهد در این فیلم ها ایران به مثابه «دیگری فرودست» غرب نشان داده شده و کلیت عمل رسانه ای هالیوود را می توان بخشی از «نژادپرستی نوین» دانست. برای نیل به این هدف، از تلفیق دیدگاه های سه سنت نظری مطالعات فرهنگی، مطالعات پسا استعماری و نظریه فیلم استفاده شده است. در این منظومه نظری مفهوم بازنمایی در مرکز مباحث نظری قرار دارد و رویکردر مرکب از نظریات استوارت هال و میشل فوکو در مورد مفهوم بازنمایی ارائه می شود. سپس دیدگاه ادوارد سعید در مطالعات پسا استعماری به عنوان مصداقی از کاربرد نظریه بازنمایی ارائه می شود. در نهایت سومین سنت نظری با عنوان نظریه فیلم، سعی در به کارگیری مضامین بازنمایی و مطالعات پسا استعماری در حوزه مطالعات سینمایی خواهد داشت.

بازنمایی، تحلیل گفتمان انتقادی، کلیشه سازی، طبیعی سازی، مطالعات پسا استعماری، نژاد پرستی نوین، نظریه فیلم، نشانه شناسی