احمد مقدم دورودخانی - دانشجوی دکتری معماری ومدرس دانشگاه
لیدا شکوری - کارشناس ارشد معماری ومدرس دانشگاه

مقاله موضوع «کوچ درون خانه ای» را در چهار اقلیم ایران یعنی« اقلیم گرم و خشک» ، «اقلیم سرد و کوهستانی» ، « اقلیم گرم و مرطوب» و« اقلیم معتدل و مرطوب» مورد بررسی قرار خواهد داد . برای این منظور ابتدا خصوصیات و مشخصات اقلیمی و آب و هوایی هر اقلیم به اختصار توضیح داده خواهد شد تا شناخت اولیه نسبت به هر اقلیم حاصل شود و سپس به موضوع «کوچ درون خانه ای» به عنوان یک راهکار مناسب اقلیمی جهت رسیدن به آسایش در فصول مختلف سال در آن اقلیم خواهد پرداخت . بدین ترتیب که در اقلیم گرم و خشک کوچ فصلی به صورت افقی از سمت شمال حیاط ( زمستان نشین ) به سمت جنوب حیاط ( تابستان نشین ) و همچنین در فصل گرما کوچ روزانه به صورت عمودی به سرداب و حوضخانه در زیر زمین و کوچ شبانه به صورت عمودی به پشت بام ( مهتابی ) اتفاق می افتد . در اقلیم سرد و کوهستانی در گونه ای از بناها کوچ فصلی به صورت افقی از سمت جنوب بنا ( زمستان نشین ) به سمت شمال بنا ( تابستان نشین ) ودر گونه ای دیگر کوچ فصلی به صورت افقی از سمت شمال حیاط ( زمستان نشین ) به سمت جنوب حیاط (تابستان نشین ) و در گونه سوم از بناها کوچ فصلی به صورت عمودی از طبقه بالا به سرداب و حوضخانه در طبقه پایین تر(زیرزمین) را خواهیم داشت . در اقلیم گرم و مرطوب کوچ فصلی به صورت افقی از فضاهای بسته ( زمستان نشین ) به فضای نیمه باز و ایوان (تابستان نشین ) و همچنین درفصل گرما کوچ شبانه به صورت عمودی به پشت بام اتفاق می افتد و در اقلیم معتدل و مرطوب نیز کوچ فصلی به صورت عمودی از طبقه همکف ( زمستان نشین ) به طبقه بالا و ایوان آن ( تابستان نشین ) و در نوع دیگری از بناهای یک طبقه کوچ فصلی به صورت افقی از فضای بسته ( زمستان نشین ) به فضای نیمه باز و ایوانها ( تابستان نشین ) را خواهیم داشت. پایان بخش مقاله نیز اختصاص به نتایج بدست آمده دارد ، برای رسیدن به این منظور از مطالعات کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است .

اقلیم ، کوچ درون خانه ای ، کوچ فصلی ، کوچ روزانه ،کوچ افقی ، کوچ عمودی