پیام پزشکپور - محققین مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان
منوچهر کلهر - محققین مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان
علیرضا احمدوندی - محققین مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

از عوامل طبیعی اثر گذار بر زراعت دیم ، تغییرات بارندگی سال به سال ، تغییرات مقدار و نحو ه پراکنش نزولات جوی ، تأخیر در وقوع اولین بارندگی مؤثر در پاییز و همزمان افت درجه حرارت ، فقدان بارندگی یا کافی نبودن بارندگی مؤثر در بهار ( به ویژه در اردیبهشت ماه ) و . . . است . این موارد سبب می‌شوئد برنامه ریزی و مدیریت زراعی دچار اختلال گردد . این تحقیق برای مقابله ، پیشگیری و مهار بسیاری از پیامدهای تنش زراعی طبیعی ، در طول سال زراعی 81-1380 بر چهار رقم نخود دیم با مدیریت تک آبیاری(فقط یکبار به میزان تقریبی 50 میلمتر در زمان پر شدن غلافها ) و مقایسه با شرایط دیم انجام گردیده و کارایی مدیریت تک آبیاری و به گزینی آن که هدف عمده این پژوهش بوده بررسی گردید .مدیریت تک آبیاری در زمان پرشدن غلافها ، بدلیل مهار بسیاری از شرایط نامساعد جوی ، ایجاد و تقویت نوانایی گیاه در تحمل ، گذر و فرار از خشکی اواخر دوره رشد ، افزایش سرعت پرشدن دانه سبب شده در طی انجام آزمایش ، بالاترین میزان عملکرد را به همراه داشته باشد به نحوی که عملکرد به میزان 225 کیلوگرم نسبت به شرایط دیم برتری داشته باشد .از میان ارقام نیز ، ILC482 و توده محلی گریت مطلوب‌ترین ارقام بوده است که با تک آبیاری در زمان پرشدن غلافها نسبت به شرایط دیم ، بیش از 385 کیلوگرم در هکتار افزایش عملکرد داشته است . رقم ILC482 ، به دلیل عملکرد مطلوب و افزایش عملکردی که تحت وضعیت مدیریت تک آبیاری داشته است ، در مقایسه با سایر ارقام مطلوبتر است و می توان آن را توصیه نمود .

ارقام نخود ، تک آبیاری ، خشکسالی ، دیم