محمد ایمان پناه - کارشناس ارشد معماری - دانشگاه حکیم سبزواری
بهرام سیاوش پور - استادیار دانشگاه حکیم سبزواری
هادی سلطانی فرد - استادیار دانشگاه حکیم سبزواری

فضاهای سبز شهری به عنوان عامل اصلی توازن اکولوژیک، نقش بنیادین در پایداری شهرها دارند و مسیرها اصلیترین عامل تعیین کننده منظر شهری هستند. در حال حاضر شبکه های شهری در حال تسلط بر شبکههای اکولوژیکی آسیب پذیرتر هستند. بنابراین در هزاره سوم میلادی برنامه ریزی و طراحی شهری بر مبنای همگامی با طبیعت و رعایت اصول توسعه پایدار در کلیه فعالیت های مربوط به مسائل شهری است. یکی از نمادهای توسعه پایدار شهری، احداث ساختمان ها و پارکهای شهری منطبق با شاخص های اکولوژیکی می باشد. این پژوهش با تاکید بر مفهوم اکولوژی سیمای سرزمین به جای مفاهیم اکوسیستمی و با تجزیه و تحلیل کاربری فضای سبز به دنبال درک مشکلات زیست محیطی توسعه شهر سبزوار می باشد. از آنجا که تمرکز علم اکولوژی سیمای سرزمین بر روابط افقی است، پژوهش حاضر در ارزیابی و تحلیل میزان پایداری کاربری فضای سبز شهر سبزوار از متریک هایی نظیر ,LSI, ED, TE, PLAND, CA, NPSHDI, MESH, FRAC که توانایی تفسیر الگوی فضایی ساختار اکولوژیک را دارند استفاده نموده است. بدین منظور با استفاده از تصاویر هوایی، نقشه رقومی و نیز مشاهدات میدانی و با کمک نرمافزارهای 2.10 GIS و 2.4 Fragstats کاربری های فضای سبز در محدوده مطالعه در چهار طبقه (پارک، فضای سبز خصوصی، بلوار و میدان) دسته بندی و متریک ها محاسبه گردید. سپس نقشه هر یک از متریک ها برای هر منطقه تهیه گردید و بر مبنای این نتایج میزان پایداری اکولوژیک منطقه ارزیابی شد. نتایج حاصل نشان داد ساختار اکولوژیک محدوده دچار خردشدگی گردیده که توان این ساختار را در خودتنظیمی و محافظت گونه ای کاهش داده است. همچنین شکل لکه های فضای سبز ساده، پیوستگی آن کم می باشد.

پا یداری، اکولوژ ی،سیمای سرزمین، متریک های سیمای سرزمین، روابط افقی، روابط عمودی