مجید ایران نژادنجف آبادی - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان
احمد رضی - استاد. هیات علمی دانشگاه گیلان

در ادبیات فارسی، عرفان از این جهت که با امور انتزاعی و غیر قابل وصف و حالات درونی عارف ،ارتباط دارد، نوعی تناسب و همسویی با موسیقی به خصوص در قالب های سنتی پیدا می کند .به عبارتی موسیقی سنتی و شاخه های مربوط به آن همراه و شاید مکمل عرفان و اشعار عرفانی محسوب می شود. از سوی دیگر ریتم و تم در موسیقی از نظر روانشناسی تاثیر مستقیم بر روح و روان شنونده دارد. بررسی این ارتباط و یافتن رابطه ی میان موسیقی و مراحل و حالات عرفانی موضوع این پژوهش است . علاوه بر این سعی شده تا با بررسی نمونه هایی از اشعار اجرا شده در قالب های موسیقی سنتی ،میزان درستی انتخاب موسیقی بر اساس محتوای اشعار و میزان تاثیر این انتخاب ،سنجیده شود. همچنین به تطبیق ویژگی های مراحل سلوک عرفانی با دستگاه های موسیقی با توجه به خصوصیات روحی و تاثیرات روانی آن در شنونده پرداخته شده است.

شعر، موسیقی، عرفان ، دستگاه