بهمن معینیان - دانشجوی دکترای مدیریت تکنولوژی، دانشگاه علامه طباطبائی
منوچهر منطقی - عضوهیئت علمی ودانشیاردانشگاه صنعتی مالک اشتر

مباحث بسیاری در زمینه حقوق مالکیت فکری و نقش آن در توسعه فناوری کشورها مطرح است. به سبب هزینه بالای تحقیق و عدم اطمینان از بازگشت سرمایه کشورها برای تشویق نوآوری، سیاستهای مختلفی را اجرا نمودهاند که تقویت حفاظت از حقوق مالکیت فکری از مهمترین این سیاستها است. در این مقاله دو متغیر حقوق مالکیت فکری، توسعه فناوری و نوآوری به روش اکتشافی و مصاحبه با خبرگان مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان و متخصصان و مدیران شرکت های دانش بنیان هستند که حجم نمونه با جدول مورگان به تعداد 20 نفر در شهر تهران و سال 1394 مشخص شده است. همچنین ابزار جمعآوریاطلاعات شامل مصاحبه کیفی میباشد. تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق نشان میدهد که مالکیت معنوی با رشد و توسعه فناوری کشورهای در حال توسعه از جمله ایران دارای رابطه معنیدار است. همچنین نتایج حاصل از آزمون فریدمن و مجذور کا با مقدار 124.523 نشان می دهد سطح معنی داری 99 %پیوستن ایران به پیمان نامه مهم ثبت جهانی نوآوریها (PCT (باعث توسعه فناوری و اقتصادی میشود. همچنین با آزمون t تک نمونه ای برای ضریب همبستگی فرضیه مالکیت فکری در توسعه فناوری با 439.4 و ضریب همبستگی فرضیه پیوستن ایران به پیمان نامه مهم ثبت جهانی نوآوری ها (PCT (با 823.5 ،تایید میگردد. در نتیجه حقوقمالکیت فکری در نوآوری و توسعه کشورهای در حال توسعه تأثیر مستقیم و قدرتمندی دارد، در حالی که این تأثیر در کشورهای توسعه یافتهکاملاً مشهود است.

مالکیت فکری، توسعه فناوری، کشورهای درحال توسعه، ایران