ادریس مظلوم زاده - مدیرعامل شرکت «بهین ره آورد بهبود»
مجتبی طالبیان شریف - قائم مقام مدیرعامل شرکت «بهین ره آورد بهبود»

بحران هایی که در یک جامعه شهری به وقوع می پیوندند، در هر دو شکل طبیعی و انسان ساز آن زمینه سازریسک هایمتعددی می شوند که تهدیدکننده وضعیت ایمنیشهرهاهستند.به منظور تحلیل دقیق تر ریسک های حاصل از بحران هامی توانآن ها را در 8 گروه اصلی شامل ریسک های طبیعی و زیست محیطی، قانونی، اجرایی، تکنولوژیکی و فنی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و اداری، ایمنی؛ دسته بندی نمود. هر یک از این گروه های 8 گانه ریسک،دربردارنده ی انواع مختلفی از زیرریسک هامی باشند که جهت رویارویی مناسب با آن باید از راهکارهای متناسبی استفاده شود. بدیهی است که در هر بحران، اهمیت و میزان تأثیر هر یک از این ریسک ها با سایر عوامل تفاوت خواهد داشت و به همین دلیل لازم است تا در هر حوزه، راهکاری متناسب با ریسک مورد بررسی پیشنهاد شود. آنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته،تعیین راهکارهایی به منظور مقابله با ریسک در سه حوزه اجتناب، کاهش و پذیرش ریسک می باشد که با به انجام رساندن آن ها، اثربخشی اقدامات صورت گرفته حداکثر گردد.از طرفی راهکارهای مورد نظر متناسب با سیاست اتخاذ شده توسط مدیر سیستم (اجتناب، کاهش و پذیرش) ونیز میزان اثر گذاری آن راهکار بر ریسک، می توانند دارای اولویت های متفاوتی باشند. از این رو لازم است تا راهکارهای پیش رو بر اساس معیارهای تعیین شده توسط خبرگان سیستم مورد ارزیابی قرار گیرند. مزیت این رویکرد از آن جهت است که راهکاری در مجموعه ی انتخاب های نهایی قرار خواهد گرفت که ضمن توجیه پذیر بودن و صرفه ی آن، بیشترین اثربخشی را به همراه داشته باشد.به همین جهتبا بررسی منابع پژوهشی مرتبط با حوزه مدیریت ریسک شهری، در این مقاله ابتدا انواع زیرریسک هادر هر یک از گروه های 8 گانه ریسک، معرفی گردیده اند، سپس برخی از مهم تریناقدامات قابل اجرابرای مقابله با ریسک های مورد بررسیبه تفکیکهر یک از حوزه هایسه گانه ی اجتناب، کاهش و پذیرش ریسک شناسایی می شوند.در گام بعد به منظور شناسایی اولویت اقدامات تعریف شده برای مقابله با هر یک از این زیرریسک ها،چارچوبی به منظور ارزیابی و رتبه بندی به کمک روش های تصمیم گیری چندمعیاره، معرفی می شود. در فرایند ارزیابی مذکور، معیارهایی همچون شدت اثربخشی اقدام، گستره اثربخشی اقدام، تداوم اثربخشی و ... لحاظ شده است. لازم به ذکر است که جهت افزایش دقت تحلیل های انجام شده، در هر بخش، با توجه به سوابق پژوهشی مرتبط، روش تصمیم گیری چندمعیاره پیشنهادی به نحوی انتخاب گردیده است که ضمن متناسب بودن با ساختار مسئله، پوشش دهنده نوع قضاوت مورد نیاز و میزان در دسترس بودن داده های کمی و کیفی جهت انجام ارزیابی هاباشد. نتایج این پژوهش بیانگر لزوم ارائه چارچوبی به منظور ارزیابی و رتبه بندیراهکارهای اجتناب، کاهش و پذیرش ریسک های شهری به علت تمایز هر یک از زیرریسک های شناسایی شده و تأثیر متفاوت آن در ایمنی کلی مجموعه شهری است

مدیریت ریسک شهری، مدیریت بحران، روش های تصمیم گیری چندمعیاره، اجتناب از ریسک، کاهش ریسک، پذیرش ریسک